موفقیت روش هیستروسکوپی در درمان بیماری‌های زنان
یکی از قسمت‌هایی که در بارداری نقش مهمی دارد، رحم است زیرا مسئول نگهداری و تغذیه جنین است. زمانی که رحم دچار مشکلاتی مانند فیبروم و پولیپ می‌شود، لانه‌گزینی جنین را دچار مشکل می‌کند. در چنین مواقعی پزشک یکسری روش‌های درمانی را پیشنهاد می‌دهد که یکی از آن‌ها روش هیستروسکوپی است. قبل از استفاده از این روش پزشک توانایی رحم از لحاظ قبول جنین را بررسی می‌کند.
روش هیستروسکوپی چگونه عمل می‌کند؟
هیستروسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی است که در آن از یک دستگاه لوله‌ای باریک مجهز به نور و دوربین استفاده می‌شود. این دستگاه که هیستروسکوپ نام دارد، بدون نیاز به برش جراحی از طریق دهانه رحم وارد می‌شود. برای اینکه دهانه رحم برای ورود هیستروسکوپ آماده شود ابتدا با استفاده از ابزارهای مخصوص، دهانه رحم گشاده می‌شود سپس با استفاده از دوربین متصل به هیستروسکوپ، پزشک قادر است تا ساختار داخلی رحم را مشاهده کند. برای افزایش دقت مشاهده معمولاً یک مایع شفاف یا گاز خاص به داخل رحم تزریق می‌شود تا فضای داخلی رحم منبسط شود و دید بهتری فراهم آید.
در این فرآیند پزشک می‌تواند به ارزیابی دقیق بافت داخلی رحم مخاط دهانه رحم و وضعیت منافذ لوله‌های فالوپ بپردازد. همچنین می‌تواند هرگونه ناهنجاری یا مشکلی در داخل رحم، مانند چسبندگی لوله‌ها یا مشکلات آندومتر را شناسایی کند. در صورتی که نیاز به درمان باشد، می‌توان با استفاده از ابزارهای مخصوص که از طریق هیستروسکوپ وارد می‌شوند به رفع مشکلات و درمان بیماری‌های رحمی مانند برداشتن پولیپ‌های رحمی اقدام کرد.
زمان توصیه شده برای انجام هیستروسکوپی معمولاً چند روز پس از اتمام دوره قاعدگی است زیرا در این زمان دید داخل رحم بهتر و بافت‌ها بهتر دیده می‌شوند. با این حال برای زنان یائسه، محدودیت زمانی خاصی برای انجام این روش وجود ندارد.
مقاله مرتبط: تغییرات واژن بعد از یائسگی و مشکلات آن
استفاده از روش هیستروسکوپی برای تشخیص بیماری
هیستروسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی است که برای بررسی و درمان مشکلات و بیماری‌های مختلف رحمی به کار می‌رود. این روش که از یک دستگاه لوله‌ای باریک با نور و دوربین استفاده می‌کند به پزشک اجازه می‌دهد تا به طور مستقیم و بدون نیاز به جراحی، داخل رحم را مشاهده و ارزیابی کند. هیستروسکوپی می‌تواند در موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:
- تشخیص و درمان خونریزیهای غیرطبیعی رحم: شامل خونریزیهای شدید یا نامنظم و خونریزی پس از یائسگی می‌شود.
مقاله مرتبط: خون قاعدگی چه مشخصات و ویژگی‌هایی را نشان می‌دهد؟
- تشخیص فیبروم احتمالی در رحم: تومورهای خوش‌خیمی که می‌توانند در دیواره رحم رشد کنند.
- تشخیص مشکلات مادرزادی در رحم: دیواره‌های داخلی یا شکل‌های غیرطبیعی رحم از نمونه مشکلات رحمی است.
- بررسی وضعیت IUD(وسیله پیشگیری از بارداری داخل رحمی): برای اطمینان از قرارگیری صحیح IUD یا برداشتن آن در صورت لزوم از این روش استفاده می‌شود.
- تشخیص علت سقط جنین مکرر: برای یافتن علل احتمالی سقط‌های مکرر، روش هیستروسکوپی مفید است.
- بررسی وجود پولیپ های رحمی: رشد‌های خوش‌خیمی که می‌توانند باعث خونریزیهای غیرعادی شوند.
- بررسی چسبندگی لوله‌های رحم: می‌توانند مانع از بارداری شوند یا باعث درد شوند.
استفاده از این روش برای درمان بیماری
- برداشتن پولیپ رحم
- برداشتن بافت لیفی رحم
- باز کردن لوله‌های چسبیده رحم
- رفع خراش‌های دیواره درونی رحم
- درآوردن دستگاه IUD
- برداشتن اختلالات مادرزادی داخل رحم
هیستروسکوپی به پزشکان این امکان را می‌دهد که به طور دقیق و موثری به تشخیص و درمان بپردازند و در بسیاری از موارد از نیاز به جراحی‌های بزرگ‌تر جلوگیری می‌کند. این روش معمولاً با درد و ناراحتی کمتری همراه است و دوره بهبودی سریع‌تری دارد.
مزایای روش هیستروسکوپی در مقایسه با روش‌های قبلی
هیستروسکوپی به عنوان یک روش جراحی کم‌تهاجمی، مزایای قابل توجهی نسبت به روش‌های جراحی سنتی دارد. این روش که نیازی به برش‌های بزرگ و باز کردن شکم ندارد خطر عفونت‌های جراحی و دوره نقاهت طولانی را کاهش می‌دهد. بیماران معمولاً می‌توانند در همان روز جراحی از بیمارستان مرخص شوند که این امر به کاهش هزینه‌های بستری و افزایش راحتی بیمار کمک می‌کند. علاوه بر این با پیشرفت‌های اخیر در هیستروسکوپی بسیاری از مشکلات رحمی که قبلاً نیاز به هیسترکتومی (برداشتن رحم) داشتند اکنون می‌توانند با استفاده از این روش کم‌تهاجمی درمان شوند.
بیشتر بدانید: آمپول بتامتازون و استفاده آن در دوران بارداری
آیا این روش عوارض خاصی دارد؟
شایع‌ترین عوارضی که ممکن است پس از هیستروسکوپی بروز کند، شامل موارد زیر می‌شود:
- عوارض ناشی از بی‌حسی یا بیهوشی (در برخی موارد نیاز به بیهوشی برای انجام روش هیستروسکوپی است) مانند حالت تهوع
- ایجاد ضعف عمومی بدن
- احتمال عکس‌العمل و حساسیت بدن به ماده تزریق شده در رحم
- آسیب به رحم مانند: سوراخ شدگی و ایجاد عفونت
- درد و گرفتگی عضلات شکمی و رحم
- صدمه دیدن دهانه رحم
- درد در ناحیه شانه‌ها
- لکه بینی و خونریزی غیرعادی به مدت چند روز
کدام یک از عوارض هیستروسکوپی، نیاز به بررسی و معاینه پزشک دارند؟
علاوه بر عوارض گفته شده در روش هیستروسکوپی برخی از نشانه‌ها و عوارضی هستند که در صورت مشاهده آن‌ها بیمار بهتر است سریعاً به پزشک خود مراجعه نماید. این عوارض عبارتند از:
- تب و لرز شدید (تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد)
- شدید شدن دل‌درد و گرفتگی عضلات شکمی و درد لگن
- بروز مشکل در دفع ادرار
- خونریزی شدید واژینال
- بروز استفراغ
- احساس تنگی نفس
برای چه کسانی توصیه نمی‌شود؟
- زنان باردار یا افرادی که عدم بارداری آن‌ها اثبات نشده است.
- افرادی که بیماری قلبی دارند.
- افرادی که در چند وقت گذشته به بیماری‌های عفونت واژن یا دهانه رحم مبتلا بودن و بهبود کامل خود را به دست نیاورده‌اند.
- کسانی که دارای مشکلات ریه هستند.
- کسانی که داروهای خاصی نظیر رقیق کننده خون استفاده می‌کنند.
دوره نقاهت بعد از عمل هیستروسکوپی
دوره نقاهت پس از جراحی هیستروسکوپی معمولاً کوتاه است. اکثر بیماران می‌توانند فعالیت‌های روزمره خود را در همان روز جراحی از سر بگیرند. با این حال برخی ممکن است تصمیم بگیرند که تا پایان روز استراحت کنند. در صورتی که بیهوشی عمومی اعمال شده باشد، ممکن است نیاز به چندین روز استراحت بیشتر باشد.
ممکن است پس از جراحی انقباضاتی در رحم احساس شود که به انقباضات دوران قاعدگی شباهت دارند. همچنین لکه‌بینی یا خونریزی غیرعادی از واژن تا چند روز پس از عمل ممکن است رخ دهد. این علائم معمولاً نشانه‌ای از فرآیند طبیعی بهبودی هستند و معمولاً جای نگرانی ندارند، مگر اینکه خونریزی شدید یا درد غیرقابل کنترلی وجود داشته باشد که در این صورت باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
نکات مهم قبل از هیستروسکوپی
قبل از انجام جراحی هیستروسکوپی چندین مرحله مراقبتی وجود دارد که باید به دقت رعایت شوند:
- آزمایش‌های پزشکی
- پیشگیری از بارداری
- درمان عفونت‌های زنانه
- قطع داروها
- عدم استفاده از محصولات واژینال
- تخلیه مثانه
- ناشتا بودن
نکات مهم بعد از روش هیستروسکوپی
پس از انجام عمل هیستروسکوپی رعایت نکات زیر برای جلوگیری از عوارض و بهبود سریع‌تر توصیه می‌شود:
- پس از جراحی، بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت استراحت کنید و پس از آن به تدریج فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرید.
- اگر بیهوشی عمومی استفاده شده است، ۲ تا ۳ روز استراحت لازم است.
- در صورت استفاده از بیهوشی عمومی تا ۷۲ ساعت پس از عمل از رانندگی خودداری کنید.
- به یک رژیم غذایی متعادل و سالم پس از جراحی پایبند باشید.
- تا زمانی که خونریزی واژینال و لکه‌بینی متوقف نشده از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
- داروهای تجویزی را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف نمایید.
امیدواریم مطالب فوق برای شما همراهان عزیز مفید و کاربردی بوده باشد و جای سوالی باقی نگذارد. ممنون می‌شویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم محتوای ژرسه
منبع: mayo clinic
