برفک دهان نوزاد از علائم تا علت و درمان
در صورتی که کودک شما در هنگام شیر خوردن گریه می‌کند و با باز کردن دهان کودک متوجه وجود لکه‌های سفید در دهان او شده‌اید، باید بدانید که احتمالاً کودک شما به نوعی عفونت مبتلا است. این عفونت رایج در نوزادان و کودکان بسیار شایع است و ناشی از یک عامل قارچی است. بیماری برفک دهان بسیار جدی تلقی نمی‌شود اما می‌تواند برای نوزاد شما ناراحتی به وجود بیاورد.
همان‌طور که می‌دانید سیستم بدن نوزاد شما در حال رشد و تکامل است و در صورت وجود عفونت یا میکروبی در بدن ممکن است سیستم ایمنی بدن او ضعیف شود. در این متن به شما کمک می‌کنیم تا اطلاعات کافی در مورد این موضوع داشته باشید و روش‌های پیشگیری و درمان آن را به خوبی بشناسید.
عناوینی که با هم در ادامه می‌خوانیم:
برفک دهان نوزاد چیست؟
برفک دهان نوزاد ناشی از نوعی قارچ مخمر به نام کاندیدا آلبیکانیس است. این قارچ سفید رنگ بوده و به طور طبیعی در دهان و نقاط دیگر بدن ما وجود دارد. برفک دهان معمولا در قسمت‌هایی مانند لب‌ها، حفره دهانی و گلو ظاهر می‌شود و در موارد شدید می‌تواند با درد همراه باشد. چنانچه رشد این قارچ از کنترل خارج شود، موجب بروز لکه‌های سفید رنگ در دهان می‌شود.
در برخی اوقات این لکه‌ها علاوه بر دهان در ناحیه تناسلی کودک نیز قابل مشاهده است. گاهی اوقات پس از شیردهی ممکن است برفک‌های سفید رنگ بر روی نوک سینه مادر ایجاد شود و فرایند مصرف شیر نوزاد را دشوار کند. خوب است بدانید که این بیماری با وجود علائم و ظاهر متفاوتی که دارد در بسیاری از مواقع به راحتی درمان و برطرف می‌شود.
علائم برفک دهان نوزاد
یکی از شایع‌ترین علائم برفک دهان وجود لکه‌های خاکستری مایل به سفید در داخل دهان یا روی زبان کودک است. این لکه‌ها در نگاه اول شبیه به شیر است اما پس از مدتی پاک نمی‌شوند. خوب است بدانید که در اکثر موارد این لکه‌ها دردناک نیستند و نوزادان مبتلا به برفک دهان در کنار این مشکل به عفونت مخمری ناحیه تناسلی نیز مبتلا می‌شوند زیرا این قارچ در همه جای بدن یافت می‌شود. در چنین شرایطی اطراف پوست پا، باسن و ناحیه تناسلی نوزاد لکه‌های قرمز ریز ایجاد می‌شود.
علت برفک دهان نوزاد
در حقیقت منشا بسیاری از بیماری‌های انسان‌ها باکتری‌ها و میکروب‌های متفاوت هستند. بدن انسان در بسیاری از مواقع میزبان خوبی برای مدل‌های مختلف باکتری است. برفک دهانی به عنوان یک عفونت قارچی می‌تواند در سیستم ضعیف نوزادان تازه متولد شده، اختلال ایجاد کند و همین موضوع موجب ایجاد بیماری برفک دهان شود.
بیشتر بخوانید: کم خونی در کودکان از علائم تا پیشگیری و درمان
برفک دهان معمولا در چند هفته یا چند ماه اول زندگی نوزاد به وجود می‌آید. دانشمندان و محققان در مورد علت اصلی برفک دهان نوزاد هنوز مطمئن نیستند اما احتمالاً این مشکل به علت ضعیف بودن سیستم ایمنی نوزادان است. در حقیقت بیشتر نوزادان پس از مصرف آنتی‌بیوتیک و داروهای استروئیدی به برفک دهان مبتلا می‌شوند. پزشکان اعتقاد دارند که این موضوع می‌تواند به دلیل از بین رفتن باکتری‌های سالم بدن باشد و موجب تسهیل در رشد قارچ‌ها می‌شود.
گاهی اوقات نیز علت وجود بیماری برفک دهان در نوزاد مربوط به بیماری مادر است. مادران ممکن است در هنگام زایمان به عفونت قارچی واژن مبتلا باشند و این عفونت به صورت برفک دهان در نوزاد منتقل می‌شود. گفتنی است که این مشکل پس از گذشت چند روز از بین می‌رود و عوارض چندانی ندارد اما در مواردی که این عفونت شدید است و در تمام بدن تاثیر گذاشته است، می‌تواند موجب ایجاد عوارض خطرناک در کودک شود.
از طرفی دیگر مصرف انواعی از آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است، موجب از بین رفتن باکتری‌های مفید بدن کودک شود و سیستم ایمنی او را به شدت ضعیف کند. این نکته را نیز در نظر بگیرید که عفونت قارچی، برفک واگیردار است و امکان دارد در میان مادر و نوزاد رد و بدل شود. حتی در بسیاری از موارد امکان ظهور بیماری به صورت مجدد در کودک وجود دارد بنابراین همواره نسبت به این بیماری قارچی باید پیشگیری‌های لازم را انجام داد.
روش‌های تشخیص برفک دهان نوزاد
برفک دهان در نوزاد به شکل شیر به نظر می‌رسد، در صورتی که رنگ شیر پس از یک ساعت از بین نرود، کودک مبتلا به برفک دهان است. برای تشخیص برفک دهان می‌توانید یک تکه گاز استریل را دور انگشت خود بپیچید و به آرامی بر روی لکه‌ها بکشید. چنانچه لکه سفید پاک نشد و یا پوست دهان به راحتی کنده شد یعنی نوزاد شما برفک دهان دارد. معمولاً پزشکان برای تشخیص برفک دهان نمونه‌ای از یک بافت عفونی را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کنند و با استفاده از آن روش‌های درمان دارویی را توصیه می‌کنند.
بیشتر بدانید: فیبروم رحم از علائم تا درمان
پیشگیری از بیماری
همان‌طور که می‌دانید عامل اصلی برفک دهان نوعی قارچ است که یک بیماری مسری به حساب می‌آید. به همین دلیل برای جلوگیری از ابتلای دوباره نوزاد به این مشکل باید همواره مراقبت‌های لازم را انجام دهید و کودک را در معرض این قارچ قرار ندهید. در حقیقت همزمان با درمان برفک دهان نوزاد باید نوک پستان مادر نیز درمان شود. چند روش برای جلوگیری از برفک دهان به شرح زیر است:
- شستشوی دست‌ها و اسباب بازی‌های نوزاد به طور مرتب
- شستشوی حوله و لباس‌های نوزاد و مادر
- خشک کردن سینه مادر پس از شیر دادن به نوزاد
- کاهش مصرف شکر در رژیم غذایی مادر
- شستشوی مرتب نوک سینه با آب گرم و صابون
درمان بیماری
برای درمان برفک دهان نوزاد معمولا از روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود. یکی از متداول‌ترین روش‌ها استفاده از داروهای شیمیایی یا خانگی است. این داروها می‌توانند رشد قارچ را در دهان نوزاد متوقف کنند و بیماری را از بین ببرد. از طرفی دیگر این داروهای ضد قارچ به صورت قطره یا ژل مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در صورتی که نوزاد شما بالای ۶ ماه سن دارد و می‌تواند تا حدودی از غذاها استفاده کند، می‌توانید برای درمان برفک دهان او از نوعی باکتری پروبیوتیک به نام لاکتوباسیل استفاده کنید. استفاده از مکمل‌های پروبیوتیک می‌تواند برای درمان برفک دهان نیز موثر باشد. همچنین شما می‌توانید از داروی برفک دهان نوزاد یعنی نیستاتین یا قطره‌ای برای برفک دهان کمک بگیرید. این دارو به سرعت می‌تواند رشد قارچ‌هایی که موجب ایجاد این بیماری شده است را متوقف کند و آنها را از بین ببرد.
امیدواریم مطالب فوق برای شما والدین و همراهان عزیز سوالی را باقی نگذارد. ممنون می‌شویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم محتوای ژرسه
منابع:
