تنبلی چشم در کودکان از پیشگیری تا علت و درمان
تنبلی چشم در کودکان یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در کودکان است. این اختلال بینایی در سنین ۴ تا ۷ سالگی بسیار شایع است و علائم متفاوتی دارد. امروزه به علت استفاده بیش از حد کودکان از نرم‌افزارها و بازی‌های رایانه‌ای این مشکل بسیار بیشتر شده است. از طرفی دیگر والدین وظیفه دارند تا با آگاهی کامل در خصوص تنبلی چشم در کودکان نسبت به درمان به موقع اقدام کنند.
در صورتی که فرزند شما در بینایی مشکل پیدا کرده است، باید فوراً برای معاینه به دکتر مراجعه کنید. مراجعه به موقع می‌تواند در درمان بسیار به شما کمک کند و از خطرات جدی‌تری جلوگیری کند. در این متن ما اطلاعات کامل و مفیدی در خصوص تنبلی چشم کودکان در اختیار شما قرار می‌دهیم تا با دانستن علائم آن بتوانید به موقع این بیماری را تشخیص بدهید و به موقع برای درمان اقدام کنید.
عناوینی که با هم در ادامه می‌خوانیم:
تنبلی چشم در کودکان (آمبلیوپیا) چیست؟
تنبلی چشم یا بیماری آمبلیوپیا مربوط به یکی از بیماری‌های چشمی است که به طور معمول در ۳ درصد افراد جامعه دیده می‌شود. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که فرد در دوران کودکی دید طبیعی و نرمالی نداشته باشد.
اختلال تنبلی چشم کودکان معمولاً در یک چشم دیده می‌شود و عمده دید این افراد با چشم دیگر است. این اختلال می‌تواند با اختلالات دیگر چشم مانند دوربینی، نزدیک بینی، آستیگماتیسم، انحراف چشم، عدم شفافیت مسیر بینایی، آب مروارید، کدورت قرنیه یا افتادگی پلک نیز همراه باشد. در این حالت تصویر به طور واضح برای چشم بیمار فرد تشکیل نمی‌شود و اختلال در بینایی او به وجود می‌آید.
در حقیقت این اختلال به نحوی است که مسیر ارسال تصویر به مغز از طریق چشم مسدود می‌شود یا به اصطلاح این مسیر خاموش می‌ماند. به همین دلیل از چشم معیوب استفاده نمی‌شود و تنبلی آن به مرور زمان شدیدتر می‌شود.
علائم تنبلی چشم در کودکان
تنبلی چشم به عنوان یک بیماری خاموش در فرزند شما رخ می‌دهد. منظور از بیماری خاموش این است که فرزند شما از علائم درد گریه نمی‌کند. تنها روش پی بردن به تنبلی چشم در کودکان توجه به رفتارهای او است. والدین کودک به هنگام بروز رفتارهای زیر باید کودک را زیر نظر داشته باشند.
بیشتر بدانید: رابطه حیوانات خانگی با کودکان و تاثیر آن در سلامت روان کودکان
- چرخاندن سر هنگام دیدن تلویزیون
- تنگ کردن چشم‌ها برای بهتر دیدن
- مالیدن چشم‌ها به مدت طولانی
- عدم توانایی در حرکت ظریف
- تاخیر و مشکل در یادگیری و خواندن
- تاخیر و ضعف در یادگیری ریاضیات
- عدم دقت
از طرفی دیگر بیشتر کودکانی که با تنبلی چشم سر و کله می‌زنند، هیچ نشانه ظاهری خاصی ندارند و بیماری در ظاهر آنها قابل مشاهده نیست. در حقیقت تنبلی چشم در اثر تحریک نشدن اعصاب میان مغز و چشم ایجاد می‌شود و این شرایط موجب می‌شود تا مغز فقط از یکی از چشم‌ها استفاده کند.
به طور معمول چشمی که در تنبلی ضعیف است، به علت رهایی مغز نسبت به آن چشم کمی انحراف پیدا می‌کند و به مرور زمان ممکن است، این انحراف بیشتر شود. بنابراین در هنگام بازی کردن با کودک خود حتماً نسبت به قرینه بودن چشم‌های او مطمئن شوید. از طرفی دیگر ممکن است چشم‌ها به طور هماهنگ و همزمان با یکدیگر به یک جهت نچرخند.
علت تنبلی چشم در کودکان
تنبلی چشم در کودکان ممکن است بر اثر علت‌های متفاوتی رخ دهد اما به طور معمول تنبلی چشم یک بیماری موروثی و ژنتیکی است. در این حالت استفاده مداوم مغز از یک چشم سالم بیشتر انجام می‌شود. از دلایل دیگر تنبلی چشم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که والدین با دانستن آنها نسبت به علت تنبلی چشم کودک خود مطلع می‌شوند.
عدم تعادل عضلات چشم
یکی از علت‌های اصلی این بیماری عدم تعادل ماهیچه‌های مربوط به چشم است. در حقیقت متعادل نبودن عضلات چشم می‌تواند منجر به معکوس و ضربدری شدن چشم‌ها شود و موجب اختلال در همکاری میان چشم‌ها و بینایی شود.
بیشتر بدانید: دندان درد در کودکان
اختلال در وضوح تصویر
یکی دیگر از علت‌های شایع مربوط به تنبلی چشم کودکان اختلاف بسیار زیاد در وضوح تصویر میان دو چشم است. در این حالت سطح چشم ناهموار بوده و تصویر به وضوح بر روی آن تشکیل نمی‌شود و فرد دچار تاری دید می‌شود.
اختلال یک چشم
از طرفی دیگر وجود یک ناحیه کدر یا آب مروارید مانع دیدن کامل در یک چشم می‌شود. در صورتی که این مشکل در نوزادان و کودکان اتفاق بیوفتد، می‌توان بسیار سریع نسبت به درمان آن اقدام کرد. بنابراین به مرور زمان و در صورت عدم درمان منجر به افت بینایی دائمی می‌شود که از شدیدترین نوع تنبلی چشم است.
تولد زودرس و تنبلی چشم در کودکان
یکی دیگر از علت‌های تنبلی چشم در کودکان می‌تواند به تولد زود هنگام او مربوط باشد. در این حالت کره چشم به طور کامل شکل نگرفته است و کودک با تولد زودرس ممکن است اختلال در بینایی داشته باشد.
سوابق خانوادگی در بیماری‌های چشمی
همان‌طور که می‌دانید ریشه بیشتر بیماری‌ها به وراثت برمی‌گردد. تنبلی چشم در کودکان ممکن است به علت سوابق خانوادگی در بیماری‌های چشمی باشد که روی ژنتیک کودک اثر می‌گذارد.
نحوه درمان
درمان تنبلی چشم در کودکان در حقیقت به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از عوامل سن کودک است که تنبلی چشم در آن زمان اتفاق افتاده است. دومین عامل درمان، به مدت زمان ایجاد تنبلی چشم بستگی دارد و در نهایت زمان شروع درمان نیز به عنوان سومین عامل در درمان مورد توجه قرار می‌گیرد.
به طور معمول هرچه سن کودک کمتر باشد، راحت‌تر می‌توان درمان را انجام داد و نتیجه بهتری گرفت. پس از گذشت ۸ سالگی درمان به طور قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. خوب است بدانید با پیشرفت علم در نوجوانان ۱۷ ساله نیز درمان تنبلی چشم با موفقیت انجام می‌شود.
درمان تنبلی چشم با راهکارهای متفاوتی انجام می‌شود. شما به عنوان مادر یا پدر کودک، بهتر است راهکارهای درمانی ساده زیر در خصوص بهبودی تنبلی چشم را بدانید.
بستن چشم سالم
یکی از کارآمدترین روش‌های درمان استفاده از چشم‌بند تنبلی است. چشم‌بند در حقیقت باید بر روی چشم سالم قرار بگیرد و چشم دیگر را که دچار تنبلی و ضعف است وادار کند تا با کمک مغز بتواند بینایی را به دست بیاورد. همان‌طور که واضح است استفاده از چشم‌بند در سنین پایین‌تر بیشتر موفقیت‌آمیز است.
استفاده از عینک اصلاحی
در برخی موارد ممکن است که پزشک به کودک شما عینک اصلاحی بدهد. با این کار دید چشم کودک شما بهتر می‌شود و می‌تواند به راحتی اجسام را ببیند.
یادتان باشد تنبلی چشم بین کودکان شایع است که عدم درمان به موقع آن آسیب‌هایی را به همراه دارد. ممنون می‌شویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم محتوای ژرسه
منبع: mayo clinic
