تقویت هوش کودک و راهکارهای آن
یکی از دغدغه های مادران امروزی، بحث تقویت هوش کودک و روش‌های آموزشی صحیح برای این کار است. همان‌طور که گفتیم کودکان با بخشی از توانایی‌های ذهنی و عملکرد مربوط به دستورات ناخودآگاه مغز متولد می‌شوند و از آن پس است که آمادگی یادگیری و تقویت هوش را در ۵ سال ابتدایی زندگی خود دارند.
آماده سازی محیط و بستر رشد مناسب در ۵ سال ابتدایی و طلایی از زندگی کودک، تأثیر بسیاری بر رشد هوش و مهارت‌های یادگیری او دارد. در پایان این زمان، هوش کودک تقریباً به یک عدد ثابت می‌رسد. پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه شوید تا با ابزارها و راهکارهای تقویت هوش کودک بیشتر آشنا شویم.
بهترین ابزار برای تقویت هوش کودک
امروزه مجموعه‌های آموزشی زیادی برای تقویت هوش کودک عرضه و تبلیغ می‌شود. این مجموعه‌ها در انواع مختلف کلیپ‌های ویدئویی کارتونی، بازی‌های آموزشی قابل نصب روی تبلت و کامپیوتر، اسباب‌بازی‌های الکترونیکی و … در دسترس خانواده‌ها قرار دارند. جالب است بدانید که تحقیقات روی کودکان برای تأثیرگذاری چنین آموزش‌هایی نشان می‌دهد که نه تنها تأثیر خاصی بر شکوفایی و پرورش یادگیری کودک نداشته‌اند بلکه با پر کردن جای والدین، مانع از ارتباط کودکان با آن‌ها می‌شود و همین موضوع متأسفانه تأثیر منفی در روند رشد طبیعی یادگیری و هوش کودک دارد.
با توجه به اینکه الگوی رفتاری کودک، والدین او هستند بنابراین هنگامی که زمان او با برنامه‌های تلویزیون پر می‌شود، این خلأ الگو، بعداً در رفتار و شخصیت کودک تأثیر منفی خود را نشان خواهد داد. بنابراین در تماشا کردن تلویزیون، کودک تنها یک گیرنده است و تعامل دو طرفه برای تحریک خلاقیت او وجود ندارد. از این رو برای درگیر کردن کودک و افزایش کنجکاوی و تعامل دو طرفه، بهترین روش ارتباط پدر و مادر است.
تأثیر رابطه عاطفی والدین در تقویت هوش او
معمولی‌ترین ارتباط کودک با والدین از مراقبت کردن و غذا به کودک و خواباندن او آغاز می‌شود. این رابطه اگرچه ساده به نظر می‌رسد اما همین حضور فیزیکی پدر و مادر اگر با عشق ورزی، بازی و صحبت کردن همراه باشد، تأثیر خیلی بیشتری نسبت به برنامه‌های آموزشی تلویزیون خواهد داشت.
بیشتر بدانید: چاقی در کودکان از علائم تا علت و درمان
بیشترین نیاز کودک در ۳ سال اول زندگی او، محبت و عاطفه‌ای است که از والدینش دریافت می‌کند. حتی اگر والدین شاغل باشند و بخشی از ساعات روز را در کنار او نبودند، باز هم ارتباط عاطفی مربی و یا پدربزرگ و مادربزرگ نمی‌تواند جای والدین را بگیرد. بلکه والدین در ساعات حضور خود در منزل می‌توانند این نیاز کودک را برآورده نمایند.
اسباب‌بازی‌ها چه تأثیری بر رشد کودک دارند؟
بی‌شک اسباب‌بازی‌ها یکی از وسایل مناسب برای رشد و تقویت یادگیری کودک هستند، البته به شرطی که به جا و متناسب با سن کودک انتخاب شوند. گاهی والدین در انتخاب نوع و تعداد اسباب‌بازی سردرگم می‌شوند، به همین دلیل توصیه می‌شود که با توجه به سن کودک و نیازهای یادگیری او در مراحل مختلف رشد، اسباب‌بازی‌هایی انتخاب کنید که بتوانند هوش او را تقویت کنند.
در ماه‌های اولیه زندگی کودک، اسباب‌بازی‌های ساده‌ای که بتوان با حرکت آن و تولید صدا، توجه و نگاه کودک را تحریک نمود، گزینه‌های مناسبی هستند. همزمان با بزرگتر شدن کودک، اسباب‌بازی‌ها نیز تکامل پیدا می‌کنند. به عنوان مثال، می‌توان از اسباب‌بازی‌هایی با اشکال میوه‌ها و حیوانات از جنس متریال ساده مانند پارچه یا پلاستیک قابل شستشو استفاده کرد.
بیشتر بدانید: آموزش مهارت زندگی به کودکان و نکاتی قابل توجه
نقش رنگ‌ها در هوش کودکان
با بزرگتر شدن کودک و نزدیک شدن به یک سالگی، بهتر است رنگ‌ها و اشکال در ترکیب اسباب‌بازی‌ها گنجانده شوند. بازی‌هایی مانند پازل یا جای گذاری اشکال هندسی در جای خود، می‌توانند تأثیر بسیار خوبی در تقویت هوش و یادگیری کودک داشته باشند. نکته مهمی که باید همواره به یاد داشته باشید این است که هیچگاه کودک را برای آموزش و یادگیری، تحت فشار قرار نداده و بیشتر از توانایی‌های طبیعی مختص سن او توقع نداشته باشید.
فعالیت‌های مناسب با توجه به سن کودک
| سن کودک | فعالیت‌های مناسب برای تقویت هوش کودک |
|---|---|
| چهار ماه اول زندگی | شعر و لالایی خواندن والدین، به ویژه مادر در این سن یکی از راه‌های مناسب برای جلب توجه و افزایش هوش کودک است. مانند: – صحبت کردن با کودک همزمان با انجام هر فعالیت – تکان دادن اسباب‌بازی‌های ساده رنگی و صدادار مانند دسته کلید پلاستیکی و جغجغه |
| چهار تا شش ماهگی | کتاب‌هایی با تصاویر رنگی آویزهای عروسکی و تکان دادن آن‌ها فراهم کردن اسباب‌بازی‌ها و عروسک‌هایی با جنس‌های مختلف مانند پلاستیکی و پارچه‌ای که کودک بتواند بافت‌های مختلف را لمس کند می‌تواند در هوش او موثر باشد. نواختن موسیقی با آلات موسیقی کودکانه هم خوب است. |
| شش ماهگی تا یک سال و نیم | همزمان با صحبت کردن، به افراد و وسایل مختلف اشاره کرده و اسم آن‌ها را تکرار کنید تا کم‌کم کودک با اسامی آشنا شود. همانند: – تحریک هوش کودک با شعر خواندن همراه با شکلک و حرکات دست – بازی‌هایی مثل قایم باشک به صورت ساده و ابتدایی |
| یک سال و نیم تا دو سالگی | آشنا کردن کودک با مداد رنگی‌ها و کاغذ تشویق کودک به بازی‌های مستقل و تقویت مهارت بازی کردن بدون حضور شخص دیگر یاد دادن اسم برخی وسایل پرکاربرد از طریق بازی، به عنوان مثال به او بگویید از بین سه تیکه لباس، جوراب را به شما بدهد. صحبت کردن با کودک در مورد خوراکی‌هایش، لباسش، بازی کردن و هر چیز قابل فهم دیگر، پرسیدن سوالات ساده مانند “کجا” و “چی” می‌تواند او را با مفاهیم مکان و اشیا آشنا کند. |
ابزارهای دیگر برای تقویت هوش کودک | |
| دو تا سه سالگی | این بازه سنی با تشویق کردن کودک به تکامل مهارت‌های او کمک می‌کند. به عنوان مثال خواندن قصه و تعریف کردن داستان‌های ساده و قابل فهم کودک و سوال پرسیدن از او درباره شخصیت‌ها، صداها و … موجب تقویت هوش او می‌گردد. با انجام بازی‌هایی در نقش‌های مختلف مانند؛ آشپزی کردن، پذیرایی کردن، مهمانی گرفتن، ماشین سواری، خواباندن عروسک و غذا دادن به آن، صحبت کردن با تلفن، خرید کردن و … نکات و مهارت‌های زندگی واقعی و نحوه ارتباطات اجتماعی را در قالب بازی به کودک بیاموزید. همکاری و تشویق کودک برای بهتر شدن مهارت‌های حرکتی او مانند پریدن، دویدن، نشستن صحیح و … است. کتاب خواندن برای کودک و نشان دادن برخی کلمات خاص و مورد علاقه او و تشویق کودک برای پیدا کردن کلمه مورد نظر، یادگیری و هوش او را تقویت می‌کند. آموزش بازی‌های جدید به کودک با اسباب‌بازی‌های قدیمی هم خوب است. |
| سه تا پنج سالگی | یاد دادن قوانین و مهارت‌های مختلف با کمک بازی‌ها محدود کردن تماشای تلویزیون به ساعات کم و برنامه‌های مفید که با همراهی والدین باشد تا درصورت نیاز، تعامل و صحبت در مورد آن‌ها داشته باشید. مشارکت دادن کودک در برخی از فعالیت‌های ساده روزمره برای کشف تجربیات جدید صحبت کردن و گوش دادن مؤثر به حرف‌های کودک و توضیحاتش در مورد فعالیت‌های روزمره‌ای که داشته است. تمرین و دادن حق انتخاب در مورد فعالیت‌ها و بازی‌های کودک و احترام گذاشتن به انتخاب او استفاده کمتر از واژه “نه” در برابر کنجکاوی‌های طبیعی کودک و دادن پاسخ و رفتار درخور با آن |
مقاله مرتبط : تأثیر تغذیه در هوش کودک
راهکارهایی برای افزایش هوش کودک
- موسیقی را از همان سن کم به کودکان خود آموزش دهید.
- به جای غرزدن مدام به کودک او را به حال خود بگذارید.
- ورزش در افزایش هوش کودکان تاثیر زیادی دارد.
- کودکان را به چالش بکشید.
- کودک را استعدادیابی کنید.
- تمرین تنفس عمیق باعث پاکسازی افکار و تقویت هوش کودکان می‌شود.
- تغذیه سالم در افزایش هوش کودک تاثیر دارد.
- کودک را به گردش و سفر ببرید.
همراهان عزیز و والدین گرامی ما سعی کردیم در این محتوا اطلاعات کاربردی را برای شما بیاوریم. ممنون می‌شویم تجربه‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید.
تیم محتوای ژرسه
منبع: health line
