مصرف دارو در بارداری و نکاتی قابل توجه
آیا می‌توان دارو را بدون تجویز پزشک در دوران بارداری به صورت خودسرانه مصرف کرد؟ دوران بارداری قوانین مخصوص به خود را دارد؛ شاید شما هم در دوران بارداری قرار دارید و به این فکر می‌کنید که در صورت بیمار شدن، می‌توانید از دارو استفاده کنید یا نه! داروهای مشخصی وجود دارد که می‌توانید در دوران بارداری از آن‌ها استفاده نمایید اما برخی داروها نیز هستند که مصرف آن‌ها بر روی جنین تاثیرات بسیار منفی دارد.
انواع ویتامین‌ها و مکمل‌های دارویی که پزشک تجویز می‌نماید برای جنین بی‌ضرر است اما در صورت استفاده از داروهای دیگر حتما باید با پزشک خود مشورت نمایید. با مصرف داروهای خطرناک امکان سقط جنین یا بیماری‌های مادرزادی نوزاد به وجود می‌آید. داروهای بی‌خطری وجود دارد که مصرف آن‌ها برای مادر باردار و جنین هیچ خطری ندارد و پزشک این داروها را به راحتی تجویز می‌نماید.
اولین کاری که بعد از ملاقات و ویزیت دکتر باید انجام دهید پرسیدن این سوال است که مصرف چه داروهایی برایتان خطر دارد؟ و کدام دارو ها را می‌توانید بدون تجویز دکتر در دوران بارداری مصرف نمایید؟ دانستن این مسائل میتواند کمک خوبی برای راحت گذراندن دوران بارداری باشد.
مصرف کدام داروها در دوران بارداری بی‌خطر است؟
در دوران بارداری استفاده از انواع ویتامین‌ها و مکمل‌های دارویی نه تنها مضر نیست بلکه برای رشد و سلامت مادر و فرزند لازم و ضروری می‌باشند. پس قطعا باید قبل از بارداری و در طی دوران بارداری از این مکمل‌ها استفاده نمایید. انواع داروهای گیاهی و طبیعی نیز میتواند در این دوران بی‌خطر باشند اما باید توجه داشته باشید که قبل از مصرف هرگونه داروی گیاهی باید با پزشک خود مشورت نمایید. تاثیرات منفی یا مثبت داروهای گیاهی مشخص نیست و نباید در دوران بارداری ریسک کنید.
چنانچه در موقعیت اضطراری قرار دارید و نمی‌توانید با دکتر خود تماس داشته باشید، باید دستورالعمل موجود در قوطی دارو را بخوانید در اکثر داروها اشاره می‌شود که مصرف آن در دوران بارداری مجاز است یا نه. قبل از استفاده از داروها مخصوصا در سه ماه اول باید با پزشک خود مشورت نمایید.
نحوه دسته‌بندی داروهای مجاز و غیرمجاز در دوران بارداری
- گروه A: داروهایی که توسط تعداد زیادی از زنان باردار مصرف شده است و مدرکی مبنی بر خطر بروز نقص مادرزادی در آن‌ها وجود ندارد.
- گروه B: داروهایی که توسط گروه اندکی از زنان باردار مصرف شده است ولی فقط مطالعات روی حیوانات آن‌ها را بی‌خطر می‌داند.
- گروه C: داروهایی که احتمال دارد به علت تاثیری که دارند، باعث ایجاد نقص مادرزادی یا آسیب به جنین شود.
- گروه D: داروهایی که احتمال دارد باعث ایجاد نقایص مادرزادی شود ولی مزایای آن نسبت به عوارض و خطرات کمتر است.
- گروه X: داروهایی که به خاطر خطر نقایص مادرزادی و آسیب به جنین نباید مصرف شوند.
دارو های مصرفی مجاز در دوران بارداری
حساسیت و آلرژی
- لوراتادین
- دیفن‌هیدرامین
- اسپری استروئیدی بینی
داروهای مسکن و مخصوص سرماخوردگی
- آب نمک، آب گرم
- استامینوفن
- اسپری سالین، قطره‌‌بینی
- شربت سرفه دکسترومتورفان
- کربنات کلسیم
در دوران بارداری نکته ای که اهمیت دارد، سلامت مادر و جنین است؛ پس از مصرف هر گونه دارو بدون مشورت پزشک خودداری کنید.
داروهای یبوست
- متاموسیل
- کولوس
پمادها
- J&J پماد کمکهای اولیه
- باسیتراسین
- پولیسپورین
- نئوسپورین
کرم‌هایی که برای خارش و تحریک پوست
- کرم یا لوسیون کالادریل
- کرم بنادریل
- حمام یونجه
- پماد یا کرم هیدروکورتیزون
مصرف دارو معده
- فاموتیدین
- امپرازول
- شربت معده آلومینیوم ام‌جی
تذکر:
- مصرف داروهایی مانند سفالوسپورین‌ها، مترونیدازول و آمینوگلیکوزیدها فقط با تجویز پزشک باید مصرف شوند زیرا ممکن است برای جنین خطراتی داشته باشد.
- دارو هایی مانند والپروات سدیم، وارفارین، لیتیوم، تولوئن، تاموکسیفن، لوفلونومید، تاموکسیفن، بوزنتان، کاربامازپین و فنوباربیتال نباید در دوران بارداری مصرف شوند.
این مسئله را در نظر داشته باشید که بهتر است در دوران بارداری از هیچ دارویی استفاده نکنید. هر چقدر هم که دارویی کم خطر باشد، کاملا بی‌خطر نیست.
مصرف چه مسکن‌هایی برای زنان باردار ممنوع است؟
- کدئین
- اکسی کانتین
- پرکوست(اکسی کدون و استامینوفن)
- رکسانول(مورفین)
- دمرول(مپریدین)
- دوراژیک(فنتانیل)
- ویکودین(هیدروکودون و استامینوفن)
به جای مصرف دارو از چه درمان‌های جایگزینی می‌توان استفاده نمود؟
در بارداری می‌توان به جای استفاده از دارو به هنگام بیماری از درمان‌های خانگی و طب سنتی استفاده کرد تا عوارض جانبی داروها روی جنین تاثیر منفی نداشته باشد. البته به این نکته نیز توجه کنید که هر درمان خانگی و طبیعی نیز بی‌خطر نیست و باید با پزشک خود مشورت نمایید.
برای رفع حالت تهوع از چه درمان‌هایی می‌توان استفاده نمود؟
در سه ماهه اول بارداری این موضوع بسیار شایع است. حالت تهوع واقعا میتواند مشکل خیلی سختی باشد که مادر را از زندگی عادی خود دور سازد. مصرف دارو برای این مشکل اصلا کار صحیح و منطقی نیست. درمان خانگی برای رفع حالت تهوع در دوران بارداری میتواند طب فشاری، مصرف ویتامین B6، مصرف ریشه زنجبیل، طب سوزنی و خوردن شیره غلیظ میوه‌هایی مثل هلو و آناناس از نمونه درمان‌های خانگی هستند که آن‌ها را می‌توان جایگزین دارو درمانی کرد.
تذکر:
- به یاد داشته باشید محصولاتی مانند کافئین، برخی از ویتامین‌ها و داروهای گیاهی می‌توانند بر روی جنین در حال رشد تاثیر بگذارند.
- مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین در دوران بارداری به خصوص سه ماهه آخر بارداری میتواند در جریان خون جنین مشکلاتی را ایجاد کند.
برای درمان کمردرد چه راهکارهایی وجود دارد؟
کمردرد در باردرای از شایع‌ترین مشکلات مادران باردار است. هنگام خوابیدن یا نشستن به دلیل تغییرات ایجاد شده در ستون فقرات و استخوان‌ها این درد ایجاد می‌گردد. برای کاهش درد کمر می‌توانید به جای مصرف هر گونه دارو از درمان‌های دستی و ماساژ کمک بگیرید. ماساژ کمر در دوران بارداری بهترین روش برای کاهش درد می‌باشد. میزان تخصص و حرفه‌ای بودن ماساژور مهم است، پس سعی کنید بدن خود را به دست هرکسی نسپارید.
چرخش جنین
گاهی در دوران بارداری جنین در داخل شکم مادر می‌چرخد و موجب درد و ناراحتی می‌شود. برای رفع این مشکل می‌توانید ورزش کنید و مراقبه انجام دهید.
روش‌های تسکین دردهای زایمان
اغلب برای کاهش این دردها روش اپیدورال انجام می‌شود اما می‌توانید با ماندن و آرام شدن در آب گرم نیز کمک بسیاری برای کاهش درد خود بکنید. تکنیک‌های تنفس و ریلکس شدن خاصی وجود دارد که باید آن‌ها را آموخته باشید، البته حمایت عاطفی همسر و اطرافیان نیز بسیار مهم است. برخی از افراد، از طب سوزنی نیز برای کاهش دردها استفاده می‌‌کنند.
کدام دارو و مواد غذایی را در بارداری نباید مصرف کنید؟
ریشه بت، کاسکارا، توت‌فرنگی، آنجلیکای چینی، سینچونا، گل مینا، جنسینگ، سرو کوهی، کواکوا، شیرین بیان، زعفران، پونه، مریم گلی، سنا، تانسی، خاراگوش، بومادران و ویتامینA، کوهوش آبی و پوست ریشه پنبه را نباید مصرف کرد و باید از آن‌ها پرهیز کرد.
از اسانس‌هایی مثل موگورت، پونه، مریم گلی، وینتر‌گرین، کالوماتوس، ریحان، زوفا، مرزنجوش و آویشن نیز باید دوری کنید و هرگز آن‌ها را استشمام و استفاده نکنید.
بهترین و منطقی‌ترین کار در دوران بارداری این است که هیچ اقدام و کاری را سر خود و بدون مشورت با پزشک انجام ندهید مخصوصا مصرف دارو. قبل از مصرف داروهای گیاهی یا موادغذایی خاص حتما با پزشک خود در تماس باشید. ممنون می‌شویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم محتوای ژرسه
منابع:
