شناخت علائم شروع زایمان
مطالعات مختلف نشان می‌دهند که شروع زایمان چند نشانه‌ی مشخص دارد. اگر در اواخر دوران بارداری خود هستید، ممکن است علائمی را در بدن خود مشاهده نمایید که به معنای نزدیک شدن زمان زایمان شما باشد و به‌محض مشاهده این نشانه‌ها باید فوراً به بیمارستان مراجعه نمایید. اگر تمایل دارید از جزییات علائم شروع زایمان آگاه شوید، تا انتها با ما همراه باشید.
علائم شروع زایمان
غیرقابل‌پیش‌بینی بودن زمان زایمان باعث می‌شود مادران باردار به‌خصوص مادرانی که برای اولین بار بارداری را تجربه می‌کنند، دچار نوعی اضطراب و نگرانی در خصوص شروع زایمان شوند.
معمولا خانم های باردار بروز هر علامتی را آغاز زایمان فرض می کنند و به بیمارستان مراجعه می‌نمایند. شناخت بهتر علائم شروع زایمان می‌تواند نقش بسزایی در کاهش اضطراب‌های مرتبط با زایمان داشته باشد. علائم نزدیک شدن زایمان ممکن است برای برخی از مادران مشخص باشد و برخی دیگر هیچ اطلاعی از علائم مربوط به نزدیک شدن زایمان نداشته باشند.
به‌طورکلی نشانه‌های شروع زایمان شامل: انقباض‌های منظم رحمی، افزایش ترشح‌های مخاطی دهانه‌ی رحم، پارگی کیسه آب و درد لگنی و کمر هستند. که در ادامه به‌تفصیل درباره هر یک از این علائم صحبت خواهیم کرد. برای آشنایی بیشتر با این علائم مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
انقباضات زایمان:
انقباضات رحمی یکی از اصلی‌ترین و واضح‌ترین نشانه‌های زایمان است. در طول دوران بارداری و به‌ویژه در اواخر دوران بارداری خود ممکن است انقباضاتی بدون درد را تجربه کنید که این انقباضات، انقباضات براکستون هیکس؛( Braxton hicks) ، نامیده می‌شوند و علائم شروع زایمان به‌حساب نمی‌آید.
این انقباض‌ها علاوه بر اینکه با درد همراه نیستند، نظم ندارند و عمدتاً در لگن یا جلوی شکم رخ می‌دهند. اما انقباض‌های زایمانی معمولاً به شکل امواجی در طول رحم حرکت‌دارند و دردهای ناشی از آن‌ها همانند درد تشدید شده عادت ماهانه است.
زمانی که شدت و نظم این انقباض‌ها افزایش پیدا کند تا جایی که بیش از ۳۰ ثانیه طول بکشد، می‌توانند نشان‌دهندۀ شروع فاز اول زایمان باشند. باگذشت زمان و نزدیک‌تر شدن زمان زایمان، تعداد، شدت و تداوم انقباض‌ها افزایش می‌یابند. در ابتدا این انقباضات حدود ۱۵ تا ۳۰ ثانیه طول می‌کشد و سپس درد از بین می‌رود. زمانی که هر انقباض ۳۰ تا ۹۰ ثانیه طول کشید و فاصله بین هر انقباض به پنج دقیقه رسید، فاز اول زایمان شروع‌شده است و لازم است که مادر باردار به بیمارستان مراجعه نماید.
البته جای نگرانی نیست، زیرا تا تولد نوزاد هنوز چند ساعت زمان باقی‌مانده است. پس از شروع فاز اول زایمان این انقباض‌ها در دوره‌های متناوب تکرار می‌شوند و این الگوی انقباضی که با درد همراه است ادامه پیدا می‌کند تا درد زایمان پیوسته و پس‌ازآن زایمان رخ می‌دهد .
ترشحات نشانۀ زایمان:
در زمان بارداری دهانه رحم بسته است اما با نزدیک شدن به زمان زایمان دهانه رحم باز می‌شود و وقتی دهانه رحم شروع به باز شدن می‌کند مخاطی که در طول این دوران در این ناحیه جمع شده‌اند به داخل واژن ترشح می‌شوند.
این مخاط به‌صورت ترشحاتی صورتی، شفاف و ژله‌ای مشاهده می‌شوند. رنگ صورتی آن به علت وجود مقداری خون در این ترشحات است که این‌یک امر طبیعی است. اما اگر خونریزی زیاد باشد می‌تواند ناشی از بروز یک مشکل باشد که در این صورت باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
خروج این ترشحات به علت باز شدن دهانه‌ی رحم است و نشان‌دهنده‌ی آغاز یا پیشرفت زایمان است. در برخی از موارد ممکن است علی‌رغم شروع انقباضات زایمان، خروج ترشحات مشاهده نشود.
پاره شدن کیسهٔ آب:
در داخل رحم، جنین در کیسه‌ای پر از مایع آمنیوتیک قرار دارد و در حفاظت از جنین نقش دارد که به آن کیسه‌ی آب می‌گویند. اگر در اواخر دوران بارداری خود هستید، لازم است به خروج هرگونه مایع بی‌رنگ و گرمی از ناحیه واژن توجه داشته باشید.
در جریان دردهای زایمانی و یا هنگام زایمان امکان دارد پاره شدن کیسه‌ی آب پاره شود. پاره شدن کیسه آب به معنای شروع فرایند زایمان است. هرچند ممکن است در اواسط دوران بارداری نیز پارگی کیسه آب پاره رخ بدهد که این امر ناشی از بروز مشکلی درروند بارداری است.
اما در اواخر دوران بارداری خروج هرگونه آبی از واژن می‌تواند نشانه‌ی پارگی کیسه آب باشد که همان‌طور که ذکر شد می‌تواند علامت آغاز زایمان باشد. در مواردی که کیسه‌ی آب پاره نشده باشد پزشک برای پیش بردن زایمان خود کیسه‌ی آب را پاره می‌کند.
در صورت پارگی کیسه‌ی آب پیش از شروع درد زایمان باید فوراً به بیمارستان مراجعه نمود زیرا اگر فاصله‌ی پارگی کیسه‌ی آب تا زایمان طولانی شود ممکن است جنین با خشکی مواجه شود و مواردی ازجمله عفونت و یا حتی مرگ سلامتی جنین را به خطر بی اندازد.
درد لگنی و کمردرد:
امکان دارد در روزهای پایانی بارداری و یا در مراحل اولیه زایمان دردهایی در ناحیۀ پایین کمر، لگن و محدودۀ مقعد ایجاد شود. این دردها که براثر فشار ناشی از سر جنین بر این ناحیه ایجاد می‌شوند به‌صورت منتشر بوده و تا زمان زایمان در دوره‌های متناوب تکرار می‌شوند.
زمان مراجعه به پزشک
در هفته‌های آخر بارداری پزشک در رابطه با نشانه‌های شروع زایمان صحبت می‌کند و زمان مراجعه به بیمارستان یا تماس ضروری را مشخص می‌کند. بسیاری از مادران باردار در رابطه بازمان مراجعه به بیمارستان برای زایمان دچار سردرگمی می‌شوند اما کسب آگاهی در رابطه با علائم شروع زایمان می‌تواند در کاهش این نگرانی مؤثر باشد.
در واپسین روزهای بارداری هرگاه به مدت۳۰ تا ۹۰ ثانیه انقباضات منظم رحمی که هر پنج دقیقه یک‌بار تکرار می‌شوند، مشاهده شوند، باید با پزشک تماس بگیرید. ازآنجاکه در اواخر دوران بارداری احتمال پارگی کیسه آب وجود دارد، در صورت خروج مقداری مایع که می‌تواند حتی چند قطره باشد، بهتر است با پزشک خود را در جریان قرار داده یا و به بیمارستان مراجعه نموده و تحت معاینات پزشکی قرار گیرید تا در صورت لزوم اقدامات لازم انجام گیرد.
درصورتی‌که انقباضات مربوط به زایمان نباشند و به‌علاوه مشکلی سلامت مادر و جنین را تهدید نکند، باید به خانه برگشته و تا شروع انقباضات منتظر بمانید. در پاره‌ای از موارد ، با توجه به حجم مایع آمنیوتیک خارج‌شده و همین‌طور وضعیت جنین امکان دارد در بیمارستان و تحت نظر باقی بمانید. بنابراین لازم است که در صورت پارگی کیسۀ آب، حتی اگر انقباضات رحمی زایمان هنوز آغاز نشده بود، پزشک خود را در جریان قرار داده و به بیمارستان مراجعه نمایید.
پارگی کیسۀ آب در هرزمانی طی ۲۴ ساعت بارداری به پایان نرسد، سلامتی مادر و نوزاد به خطر می‌افتد. همین‌طور مشاهده‌ی حجم زیادی از خون در ترشحات واژن مادر باردار می‌تواند ناشی از وجود یک مشکل باشد. ترشحات مرتبط با زایمان صورتی‌رنگ هستند و خون بسیار کمی در آن وجود دارد که طبیعی است، اما خونریزی واضح، به میزان کم یا زیاد ممکن است به دلیل وجود مشکلی جدی باشد که در صورت مشاهده آن باید حتماً و بلافاصله به بیمارستان مراجعه نمود.
