درد لگن در بارداری و نکاتی که خوب است بدانید
درد لگن در دوران بارداری بسیار رایج می‌باشد و معمولا مادران باردار آن را تجربه می‌کنند. این عارضه در دوران پایانی بارداری و به خصوص در طول سه ماهه سوم دیده میشود. این دردها در قسمت نشیمنگاه و قسمت‌های پایانی کمر می‌باشند و ممکن است خواب راحت را به علت دردهای عذاب آور از مادران باردار بگیرد.
مطالعه‌ها حاکی از آن است که از میان 184 زنی که در بیمارستان زایمان کرده‌اند، 32.1% آن‌ها در دوران بارداری دردهای مفصل لگن داشته‌‌اند. اکثر زنان باردار به علت فشار کودک در حال رشد و هورمون‌هایی که بدن را برای زایمان آماده می‌کند، دردهایی در ناحیه لگن دارند. خوب است بدانید که نوزاد در روزهای اول تا روزهای پایانی که قرار است به دنیا بیاید در حال رشد و نمو می‌باشد و روز به روز بزرگتر و سنگین‌تر میشود. بنابراین نیازمند فضا و مکانی است که بتواند به راحتی در آن رشد و حرکت کند. در این مبحث مهم می‌خواهیم در مورد دردهای لگن در دوران بارداری با شما همراهان عزیز صحبت کنیم.
- علت اصلی دردهای لگنی در دوران بارداری
- عوامل ایجاد کننده دردهای لگنی در بارداری
- پیشگیری از درد لگن در بارداری
- فعالیت‌های ورزشی مناسب برای کاهش دردهای لگنی دربارداری
- چه اقداماتی می‌توان برای درد لگن در بارداری انجام داد؟
- در چه زمانی نیاز به مراجه به پزشک است؟
علت اصلی دردهای لگنی در دوران بارداری
همان‌طور که می‌دانید در دوران بارداری هورمون‌های متفاوتی در خون ایجاد می‌شوند. هورمون خاصی که موجب علامت درد در لگن در بارداری میشود، هورمون ریلکسین نام دارد. به همین ترتیب مفاصل و رباط‌های موجود در بین استخوان‌های لگن نیز شروع به شل شدن می‌کنند و از طرفی دیگر نیز افزایش انعطاف‌پذیری این استخوان‌ها در این زمان ضروری است. در نتیجه به نوزاد اجازه می‌دهد که در زمان زایمان در بدن مادر به راحتی حرکت کند. کاملا واضح است که هر چه ترشح این هورمون در خون بیشتر باشد، میزان انعطاف‌پذیری بیشتر شده و همین امر باعث درد بیشتر و غیر قابل تحمل برای مادران باردار میشود. بنابراین بخشی از درد و ناراحتی لگن توسط مادر باردار ناشی از درد پایین کمر، تغییرات در وضعیت قرارگیری بدن و سنگین‌تر شدن رحم است.
بیشتر بدانید: گرفتگی عضلات پا در بارداری از علت تا روش‌های پیشگیری و درمان
عوامل ایجاد کننده دردهای لگنی در بارداری
دلایل درد مفصل لگن در بارداری می‌تواند در هر ماه متغیر باشد. اکثر مادران ممکن است درد لگن را تجربه کنند، دلایل شایع درد لگن بارداری می‌تواند به شرح زیر باشد:
- وضعیت خوابیدن به پهلو می‌تواند باعث فشار بر مفاصل شود و درنتیجه برای مادر باردار درد لگن ایجاد کند و با رسیدن به ماه‌های پایانی و بزرگ شدن جنین مادران نمی‌توانند به پشت بخوابند و خوابیدن به پهلو راحت‌تر است. در صورتی که وضعیت خوابیدن به پهلو لگن را اذیت می‌کند، سعی کنید بین زانوها بالش قرار دهید تا پاها در راستای بهتر قرار بگیرند.
- احساس درد شدید در ناحیه شکم یا کشاله ران در 3 تا 6 ماه بارداری می‌تواند به علت درد رباط گرد باشد. این رباط‌ها از رحم و دو طرف بدن حمایت می‌کنند. حرکت و جا‌به‌جایی سریع ممکن است در برخی مادران باردار موجب انقباض رباط گرد و درد شود.
- همان‌طور که می‌دانید رحم بر عصب سیاتیک فشار وارد می‌کند و می‌تواند در 6 تا 9 ماهه بارداری دردناک باشد و معمولا با احساس گزگز در لگن، باسن و ران همراه است.
- دوران بارداری باعث رشد و افزایش حجم شکم میشود و به دنبال آن موجب سست شدن رباط‌ها و ماهیچه‌ها میشود و تعادل بدن بهم می‌خورد. در صورت تکرار وضعیت بد در دوران بارداری، امکان دارد منجر به دردهای لگن شود.
- پوکی استخوان در مفصل ران ممکن است در ماه‌های 6 تا 9 یا اوایل بارداری به وجود بیاید. در اکثر موارد علت دقیق TOH این بیماری با شروع تدریجی یا ناگهانی درد شدید لگن مشخص میشود. حتی در مواردی ممکن است منجر به شکستگی سر استخوان ران شود.
بیشتر بدانید: روش‌های مناسب خوابیدن در دوران بارداری
دلایل دیگر
- استئونکروز به دلیل اختلال در جریان خون در سر استخوان ران اتفاق می‌افتد اما علت دقیق آن نامشخص است. عوامل مختلفی از جمله سن بالای مادر، میزان کورتیزول مادر، سطح بالای پروژسترون و استروژن و آسیب مستقیم به رحم در حال رشد می‌تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد.
- ساکروایلیت التهابی یک یا هر دو مفصل ساکروایلیاک را درگیر می‌کند. در اصل پایین ستون فقرات و لگن را به هم متصل می‌کند و می‌تواند به دلیل افزایش استرس در مفصل به علت بارداری باعث درد مفصل شود.
- پارگی لابراتال استابولوم یا لگن شامل آسیب بافتی و غضروفی لگن میشود که منجر به درد مفصل شده و اغلب هنگام حرکت دادن آن احساس میشود. مادران باردار ممکن است به دلیل تغییر در مفصل یا هورمون‌های بارداری به این حالت مبتلا شوند.
- سندروم(CES) به علت انقباض و آسیب دسته‌های عصبی به نام Cauda equina اتفاق می‌افتد و ممکن است منجر به کمردرد، دردپا و مفصل لگن شود. این یک حالت اورژانسی پزشکی است چرا که می‌تواند منجر به بی‌اختیاری روده، ادرار و فلج شود. فشرده‌سازی ناشی از بارداری در هر 10000 مورد تنها در یک نفر مشاهده میشود و می‌تواند به دلیل استرس موقعیتی در کمر باشد. یک نکته قابل توجه این است که بیشتر دلایل درد لگن می‌تواند در دوران بارداری طبیعی باشد و در نهایت برطرف شود.
پیشگیری از درد لگن در بارداری
کاملا واضح است که نشستن صحیح در دوران بارداری می‌تواند بسیاری از دردهای ناشی از کمردرد و درد لگن را کمتر کند. در این زمان بهتر است از صندلی مناسب که تشک سفتی دارد، استفاده کنید و از تشک‌های نرم تا جایی که ممکن است، استفاده نکنید. همچنین می‌توانید از زیرپایی برای خود کمک بگیرید تا پاهای خود را برای کاهش فشار بر روی عضلات کمر و مفاصل لگن، در کنار هم قرار دهید.
فعالیت‌های ورزشی مناسب برای کاهش دردهای لگنی در بارداری
گاهی اوقات می‌توان با استفاده از ورزش‌های خاصی از دردهای لگن در دوران بارداری کم کرد. مانند حرکت گاو و ژشت کودک با انجام دادن مرتب این فعالیت‌های ورزشی می‌توان در دوران بارداری نه تنها از دردهای لگن کم کرد، بلکه می‌توان زایمان را خوب و راحت‌تر انجام داد. توجه به این نکته ضروریست که وضعیت بدنی در حالت خواب نیز در افزایش یا کاهش این دردها بسیار موثر است. بنابراین نحوه خوابیدن در دوران بارداری نیز باید کنترل شود. گفتنی است که نپوشیدن کفش‌های پاشنه‌دار نیز به نوبه خود موجب کاهش دردهای لگنی میشود.
تذکر: در ماه‌های اول یا در ماه‌های آخر که درد شما قابل تحمل می‌باشد، می‌توانید کمپرس گرم، حمام و دوش گرفتن را امتحان کنید زیرا در کاهش درد بسیار موثر هستند.
چه اقداماتی می‌توان برای درد لگن در بارداری انجام داد؟
- با وجود محدودیتی که درد برای شما ایجاد می‌کند تا حدی که می‌توانید فعالیت داشته باشید و از انجام فعالیت‌هایی که شدت درد را بیشتر می‌کند، خودداری کنید.
- به اندازه کافی استراحت کنید.
- برای انجام کارهای منزل از اطرافیان کمک بگیرید.
- کفش‌های بدون پاشنه و راحت بپوشید.
- لباس خود را در حالت نشسته بپوشید. به عنوان مثال هنگام پوشیدن شلوار بر روی یک پا نایستید.
- هنگام سوار یا پیاده شدن از ماشین زانوها را به هم بچسبانید و آن‌ها را با هم حرکت دهید.
- در راحت‌ترین حالت ممکن که خوابیدن به پهلو است، بخوابید. برای راحتی بیشتر می‌توانید بالشی بین دو پای خود قرار دهید.
- حالت‌های مختلف غلتیدن در رختخواب را امتحان کنید. به عنوان مثال زانوهای خود را در کنار هم جفت کرده و باسن خود را جمع کنید.
- برای بالا رفتن از پله‌ها هر بار یک پا را بالا ببرید.
- رابطه جنسی با همسر خود را در حالت‌های مختلف امتحان کنید. می‌توانید به صورت چهار دست و پا روی زانوها رابطه جنسی را تجربه کنید.
چه زمان باید به متخصص مراجعه کنیم؟
زمانی که درد لگن شما متوسط و شدید شد، نیاز به بررسی توسط پزشک دارد. همچنین درد باید کاهش یابد یا با استراحت برطرف شود. در غیر اینصورت باید به منظور جلوگیری از بروز عوارض خطرناک به متخصص ارتوپدی و زنان مراجعه کنید.
لازم است بدانید در صورت مشاهده علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- همراه با درد خود تب یا لرز را تجربه می‌کنید.
- درد شما ثابت است و با استراحت تغییری نکرده یا پیشرفت دارد.
- درد زیر شکم دارید که فروکش نمی‌کند.
- هنگام دفع ادرار احساس سوزش می‌کنید.
- سرگیجه دارید و مدام احساس تهوع و استفراغ دارید.
- ترشحات مایل به سبز، آبکی و خونی مشاهده می‌کنید.
- خونریزی دارید.
سعی کردیم هر آنچه در مورد دردهای لگن در دوران بارداری لازم هست به طور خلاصه و مفید به شما همراهان عزیز بگوییم. ممنون می‌شویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم‌ژرسه
منبع: parents
