آموزش مسواک زدن به کودک به همراه نکات آن
آموزش مسواک زدن به کودک برای حفظ بهداشت دهان، از مسائل بسیار مهمی است که والدین باید مدنظر قرار دهند. طبق بررسیهای انجام شده نزدیک به نیمی از کودکانی که به کودکستان میروند، دندانهای پوسیده دارند و این موضوع بیانگر اهمیت آموزش مسواک زدن درست و به موقع به آنها میباشد.
حال اینکه آموزش مسواک کردن از چه زمانی باید آغاز شود و مراقبت از دندانهای کودک از چه سنی اهمیت دارد، موضوعی است که در ادامه به آن میپردازیم.
اهمیت مراقبت از دندانهای کودک در زمان نوزادی
توصیه پزشکان متخصص بر این است که والدین، نوزادان خود را در سال اول تولد و چه بسا زودتر به دندانپزشکی برده تا از سلامت دندانها آگاه شوند. دلیل اهمیت این امر نیز این است که دندانهای دوران نوزادی به عنوان راهنما و زمینهای برای دندانهای بزرگسالی هستند. به طور کلی دلیل این اهمیت را به دو شکل زیر میتوان بیان کرد:
- اگر دندانهای نوزادی زودتر از زمان مقرر و استاندارد پوسیده و بیفتند، دندانهای بزرگسالی نیز فضای کافی برای رشد نخواهند داشت.
- مراقبتهای صحیح از دندانهای نوزادی مانع بروز مشکلاتی همچون درد، عفونت و مشکلات گفتاری خواهد شد.
رویش اولین دندان و آغاز آموزش مسواک کردن
با درآمدن اولین دندان نوزاد شاید برای والدین سوال شود که نیازی به مسواک کردن هست یا خیر. اینجا است که آموزش مسواک کردن بسیار مهم است که والدین در این زمان نحوه صحیح مسواک کردن به دندان نوزاد را بدانند تا بهداشت دهان کودک حفظ شود. برای این کار باید به ترتیب زیر عمل کرد:
- به محض رویش اولین دندان کودک مسواک کردن روزانه را آغاز کنید.
- این کار را با استفاده از یک مسواک کوچک و نرم که مخصوص نوزادان است، آغاز کنید.
- این کار را بعد از صبحانه نوزاد و قبل از خواب او انجام دهید تا مانده غذا و باکتریها از دندان خارج شود.
- توجه داشته باشید که استفاده از خمیر دندان در این زمان ممنوع است.
- سنین ۲ تا ۳ سالگی کودک زمان آغاز آموزش مسواک کردن با خمیر دندان است.
آموزش مسواک کردن به کودک و مسائل مربوط به دهان و دندان از دوران نوپایی کودک آغاز میشود و اثرات مثبت آن تا دوران نوجوانی و جوانی همراه او خواهد بود. لذا توصیه میشود حتی قبل از درآمدن اولین دندانهای کودک، والدین عادات خوب بهداشت دهان و دندان و آموزشهای مسواک کردن به کودک را با خود تمرین کنند تا بتوانند به درستی به فرزندشان یاد دهند.
مقاله مرتبط : خواباندن کودکان و نکته هایی که در رابطه با آن باید رعایت شوند
چه مدل مسواکی مناسب است؟
مسواکی که دسته آن به راحتی در دست کودک قرار بگیرد و مواد تشکیلدهنده آن بیضرر باشد. همچنین طول قسمت مویی آن 3 سانتیمتر و عرض آن 1 سانتیمتر باشد. خوب است بدانید که موهای مسواک نباید زبر باشد و تعداد رشتههای نایلونی یا مویی در هر کلاف 20 تا 40 رشته برحسب نرمی و زبری موهای مسواک باشد. مسواک سخت یا متوسط سبب آسیب به بافت دندان و تحلیل لثه میشود.
آموزش مسواک کردن قبل از رویش اولین دندان نوزاد
نکته بسیار مهم و حائز اهمیت تمیز کردن لثههای کودک و مراقبت از آنها قبل از درآمدن دندانهای او است. لذا برای این کار توصیه میشود بعد از هر بار مصرف شیر لثههای نوزاد را با آب و یک دستمال نرم یا گاز استریل تمیز کنید. این کار علاوه بر حفظ بهداشت دهان نوزاد، باعث میشود تا درد رویش اولین دندانها برای او تا حدودی کاهش پیدا کند.
فرایند مسواک کردن برای کودکان نوپا ممکن است تا ۶ و ۷ سالگی او ادامه داشته باشد. یعنی زمانی که کودک خودش بتواند مسواک را به دست گرفته و با استفاده از آموزشهایی که یاد گرفته این کار را به تنهایی انجام دهد.
روشهای آموزش مسواک کردن به کودکان نوپا
بهتر است تا ۲ یا ۳ سالگی کودک، والدین دندانهای کودک را مسواک کنند. از این زمان به بعد میتوان آموزش مسواک زدن به کودک را آغاز کرد تا او بیاموزد به تنهایی این کار را انجام دهد. راههای آموزش مسواک کردن برای نوزاد از قرار زیر هستند:
- راحتترین راه مسواک کردن دندان کودک این است که کودک را در بغل خود بنشانید، سر او را روی آرنج دست به صورت خم شده نگهدارید و با استفاده از یک مسواک نرم و کوچک که مناسب کودکان است به آرامی دندانهای کوچک او را تمیز کنید.
- روزانه 2 مرتبه (بعد از صبحانه و قبل از خواب) این کار را انجام دهید. چنانچه کودک مسواک را جوید و به سمت آن چنگ زد مانع او نشوید و کمکم با خم کردن آهسته سر او به عقب دندانهایش را مسواک کنید.
- هرگز دهان کودک را به زور باز نکنید. مانند زمان غذا دادن با او بازی کنید و فرصت دهید تا کودک به مسواک زدن علاقه پیدا کند.
- از خمیر دندان مخصوص کودکان که فلوراید کمتری دارد استفاده کرده و مقدار کمی، مسوارک را خمیر دندانی کنید. توجه داشته باشید که خمیر دندان زیاد، لکهایی را روی دندان ایجاد میکند. لذا در طی آموزش مسواک کردن به کودک خود بیاموزید که باقی مانده خمیر دندان را به بیرون تف کند.
- برای بررسی دقیق تمام دهان و دندان کودک میتوانید سر او را در آغوش خود بگذارید و با تسلط کامل همه دندانهای بالا و پایین او را ببینید و از جزئیات آنها آگاه شوید.
- با هر تکان کودک میتوانید مسواک را در دهان او در همان مسیر حرکت دهید.
راههای جذاب آموزش مسواک کردن به کودک
توجه داشته باشید یکی از مهمترین راههای آموزش مسواک کردن به کودک و علاقهمند شدن او به این کار این است که شما را ببیند و از شما تقلید کند. در نتیجه سعی کنید هنگامی که خود مسواک میزنید کودک شما را ببیند.
همچنین میتوانید به همراه یکدیگر مسواک بزنید تا او به این کار علاقهمند شود. کارشناسان در خصوص آموزش مسواک کردن به کودک توصیه میکنند، جوی شاد را هنگام این کار فراهم کنید. مثلا با آهنگ مورد علاقه کودک شروع به مسواک کردن کنید. میتوانید هنگامی که کودک سرگرم مسواک کردن است با او صحبت کرده و مراحل مسواک کردن را برایش توضیح دهید. زمانی که کودک بزرگتر شد اجازه دهید رنگ مسواکش را خود انتخاب کند تا انگیزه و علاقه او به مسواک کردن بیشتر شود.
آموزش مسواک کردن به کودک تا سن ۷ سالگی به همین ترتیب ادامه خواهد داشت تا زمانی که او بزرگتر شده و بتواند خود مسئولیت مسواک کردن دندانهایش را به عهده بگیرد.
برخی از اشتباهات شایع در مورد مسواک کردن کودکان
- عجله کردن
- فشار بیش از حد مسواک روی دندان
- عدم دقت در مسواک کردن بخشی از دهان
- زیادهروی در استفاده از خمیر دندان
- مسواک کردن نادرست (به جای انجام حرکات افقی باید از حرکات چرخشی و دورانی استفاده کرد)
نکاتی که خوب است بدانید
مسواک کردن برای کودکان یک نوع چالش محسوب میشود؛ برای تشویق کودک به مسواک کردن نکات زیر را رعایت کنید:
- پشت کودک خود موقع مسواک کردن بایستید یا بنشینید تا احساس امنیت کند. همچنین مسواک کردن جلوی آیینه باعث میشود تا دندانهای کودک را ببینید.
- موقع مسواک کردن کودک بهتر است بزرگترها به او کمک کنند چون موثرتر و ایمنتر است.
- بهتر است یک زمانبندی مشخصی را برای مسواک کردن کودک در نظر بگیرید و هر روز در زمان مشخصی کودک مسواک بزند.
- خواندن کتابها و داستانهایی در مورد بهداشت دهان و دندان برای آموزش مسواک کردن کودک نقش کمککننده دارد.
- برای اینکه مطمئن شوید زمان مسواک کردن کودک 2 دقیقه زمان میبرد از تایمر استفاده کنید.
- به کودک خود به خاطر مراقبت از دهان و دندان گاهی پاداش دهید.
امیدواریم مطالب فوق برای شما همراهان عزیز و والدین گرامی مفید بوده باشد. ممنون میشویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم محتوای ژرسه
منابع: