تغذیه نوزاد با شیر مادر
از سؤالات متداول مادران شیرده در رابطه با تغذیه نوزاد با شیر مادر ، این است که در طول یک شبانه روز تعداد دفعات شیردهی به نوزاد چقدر باید باشد؟ کودک در هر وعدۀ غذایی چه میزان از شیر مادر نیاز دارد؟ و اینکه چگونه میتوان تشخیص داد که نوزاد به میزان کافی شیر خورده است؟ و تمام غذای مورد نیاز خود را دریافت کرده است؟. برای پاسخ به این سوالات، مطالب زیر کمک بسیاری به مادران میکند.
تعداد دفعات شیر خوردن نوزادان
اشتها و تمایل به تغذیه نوزاد با شیر مادر بسیار متفاوت است. همچنین تعداد دفعات شیر خوردن آنها نیز متفاوت است. در برخی موارد شیرخوار تمایل دارد به صورت مداوم شیر بخورد حتی زمانی که گرسنه نیست، در حالیکه در موارد دیگر نوزاد تنها در زمانی که گرسنه باشد شیر میخورد.
در طول چند روز اول، نوزاد تازه متولد شده نیاز دارد هر ۱/۵ تا ۳ ساعت شیر بخورد. این میزان در ماه اول بین هشت تا ۱۲ بار در هر دورۀ ۲۴ ساعته شیر است. تعداد دفعات بالا نباید برای شما نگران کننده باشد زیرا نوزادی که تازه متولد میشود ضعیفتر از آن است که بتواند خود را به راحتی سیر کند و از طرفی به دلیل پایین بودن حجم معدهی شیرخوار حجم شیر موجود در معده به سرعت تجزیه شده و شیرخوار احساس گرسنگی میکند.
پس نیاز به شیر خوردن در دفعات بالا دارد. به تدریج که معده نوزاد رشد میکند تعداد دفعات شیر خوردن نوزاد کاهش پیدا میکند. به شکلی که در ماه دوم بعد از تولد، تعداد دفعات شیر خوردن کاهش و حجم شیر دریافتی افزایش مییابد و نوزاد شیرخوار ممکن است ۹-۸ بار در روز شیر بخورد. این تعداد در ماه سوم، هفت یا هشت بار در روز خواهد بود.
ممکن است در ماه بعد این تعداد افزایش پیدا کند و نوزاد دفعات بیشتر و برای مدت کوتاهتری شیر بخواهد. که دلیل این امر درگیر شدن ذهن کودک و توجه بیشتر به محیط اطراف است که این کنجکاوی نوزاد سبب کم شدن توجه کودک به شیر خوردن میشود. پس از ماه چهارم، مجدد تعداد دفعات تغذیه شیرخوار با شیر مادر کاهش پیدا میکند و تا شش ماهگی به حدود ۶-۵ بار در شبانه روز میرسد و احتمالاً تا پایان دوران شیرخوارگی نوزاد به همین میزان باقی میماند.
نیاز نوزاد به شیر مادر در هر وعدۀ غذایی
میزان نیاز نوزادان به شیر مادر در یک ماه اول زندگی حدود هشت بار در روز و هر بار ۸۹-۷۴ میلیلیتر از شیر مادر است که بهطور مجموع برابر ۵۹۱-۷۱۰ میلیلیتر در یک شبانه روز است. پس از این مدت و با رشد کودک میزان نیاز کودک به شیر مادر افزایش یافته به طوری که مقدار متوسط شیر مادر مورد نیاز کودک تا شش ماهگی در ۲۴ ساعت حدود ۷۶۹ تا ۸۲۸ میلیلیتر است که این میزان باید بین شش تا هشت وعده تغذیه تقسیم شود.
در صورتی که کودک زودتر از شش ماهگی خوردن مواد غذایی جامد را شروع کند، میزان شیری که نیاز دارد کاهش پیدا خواهد کرد چرا که بخشی از مواد مورد نیاز بدن خود را از طریق غذای جامد به دست میآورد. لازم به ذکر است که موارد گفته شده فقط یک دستورالعمل کلی است و برای همه نوزادان یکسان نیست زیرا همانطور که میدانیم میزان نیاز تغذیه نوزاد با شیر مادر به عوامل متعددی بستگی دارد پس این میزان بسته به نیاز کودک متفاوت خواهد بود.
اگر کودک خودش تمایلی برای خوردن شیر ندارد، نیازی نیست که سعی کنید هر روز حتما ۸۲۸ میلیلیتر شیر به کودک بدهید. علاوه بر این اگر کودک شما هنوز سیر نشده است، تنها به این دلیل که فکر میکنید مقدار مشخصی وجود دارد که او دیگر آن را خورده است، شیردهی را متوقف نکنید.
مقاله مرتبط : نحوه بغل کردن نوزاد
تاثیر تغذیه نوزاد با شیر مادر از سینه مادر
تغذیه نوزاد با شیر مادر از سینهی خود در عین حال که به کودک آرامش میدهد باعث میشود کودک بسیار کم شیر بخورد یا فقط به اندازهای بخورد که تشنگی خود را رفع کند، اما این امر در مورد کودکانی که با شیشه شیر میخورد، میسر نیست. نوزادانی که با شیشه شیر یا شیر خشک تغذیه میشوند، ممکن است بیش از حد غذا بدهید و کنترل میزان شیری که میخورند تا حدودی دشوار میشود.
زیرا بنا به گفتهی کارشناسان کودکانی که از طریق شیشه شیر میخورند، حتی زمانی که میزان کمی شیر نیاز دارند، بسیار بیشتر از آن میخورند، زیرا به علت بالا بودن سرعت جریان شیر از شیشه نوزاد حجم زیادی از شیر را دریافت میکند و متوقف کردن جریان آن نیز برای کودک دشوار است
برای اینکه کودک میزان مناسبی از شیر را دریافت کند، باید تغذیه کودک به آرامی صورت گیرد و در هنگام شیردهی به او استراحتهای کوتاهی بدهید، به شکلی که اگر به نظر میرسد نوزاد شیر مادر را به سرعت قورت میدهد، بعد از هر ۱۰ بار مکیدن، به او اجازه بدهید تا نفس بگیرد.
این کار به نوزاد کمک میکند که در طول چند ماه اول که کودک هنوز یاد نگرفته است سرعت شیر خوردن خود را تنظیم کند، حجم مناسبی از شیر دریافت کند. بیشتر کودکان هفت تا ۱۱ ماهه، روزانه به دو یا سه وعده غذای جامد به اضافه میان وعدههای کوچک، و همینطور چهار یا پنج وعده تغذیه از شیر مادر نیاز دارند.
نیاز کودک به شیر بعد از یک سالگی
با رسیدن کودک به سن ۱۲ ماهگی مادر میتواند پس از مشورت با پزشک کودک خود در کنار شیر مادر از شیر گاو نیز به میزان بسیار کم در تغذیه کودک استفاده کند. بهتر است این کار را به کمک شیشه شیر یا لیوان مخصوص نوزادان انجام داد.
اگرچه استفاده از شیر گاو به میزان کم میتواند برای کودک مفید باشد اما از توجه به این نکته غافل نشوید که معدهی کودک شیرخوار نمیتوانند شیر گاو را مانند شیر مادر به سادگی و به طور کامل هضم کنند، زیرا شیر گاو دارای غلظت بالایی از پروتئین و مواد معدنی است که میتواند به کلیۀ نابالغ نوزاد شما فشار زیادی وارد کند.
بنابراین زیاده روی در استفاده از شیر گاو در تغذیه کودک علاوه بر اینکه میتواند سلامت کودک را با خطر مواجه کند، میزان اشتهای کودک را برای سایر غذاهای سالم کاهش میدهد، همچنین میتواند منجر به کم خونی و فقر آهن شود. افزودن ۷۱۰ – ۴۷۳ میلیلیتر در روز از شیر گاو به تغذیه کودکان در این سن مناسب است.
پژوهشگران معتقدند تا زمانی که مادر و کودک شیرخوار از تغذیۀ نوزاد با شیر مادر لذت میبرند، بهتر است دادن شیر به کودک ادامه یابد. بهتر است که تا سن دو سالگی کودک شیردهی ادامه یابد زیرا با وجود اینکه کودک نوپای شما بیشتر مواد مغذی مورد نیاز بدن خود را از غذاهای کمکی دریافت میکند اما شیر مادر همچنان به عنوان یک منبع مهم برای دریافت کالری، آنتیبادی، ویتامین و آنزیمها عمل کند.