سندروم جنین الکلی، راهکارهای پیشگیرانه تا درمانی
ممکن است تاکنون نامی از سندروم جنین الکلی شنیده باشید و سوالاتی درباره آن برایتان به وجود آمده باشد. این سندروم زمانی به وجود می‌آید که مادر به هنگام بارداری خود الکل مصرف کرده باشد که جنین را با خطرات زیادی مواجه می‌کند. به این سندروم FASD نیز می‌گویند و این یک اصطلاح کلی و در برگیرنده تمامی اختلالات تاثیرپذیر از مصرف الکل است. در این مقاله به بررسی هر چه بیشتر این موضوع می‌پردازیم.
پیشنهاد می‌کنیم تا پایان محتوا با ما همراه باشید.
سندروم جنین الکلی چیست؟
همان‌طور که گفتیم این سندرم ناشی از مصرف الکل به هنگام بارداری است و می‌تواند جنین را در معرض اختلالات فراوانی از جمله اختلالات مربوط به رشد یا آسیب‌های مغزی قرار دهد. طیف مشکلاتی که ناشی از تاثیرات الکل بر جنین هستند، بسیار گسترده است و تاثیر آن‌ها جبران ناپذیر و مادام العمر است. مصرف هر چند کم الکل توسط مادر نیز حتی می‌تواند تاثیرات جبران ناپذیری را بر کودک وارد کند. اگر شما مشکوک به این موضوع یا ابتلا فرزندتان به این سندروم هستید، در اولین فرصت موضوع را با پزشک در میان بگذارید و درمان را شروع کنید زیرا تشخیص و شروع به موقع درمان می‌تواند بسیاری از مشکلات را کاهش دهد. درنتیجه کاهش خطر مشکلاتی از جمله اختلالات یادگیری و مسائل رفتاری را به دنبال دارد.
علائم سندروم جنین الکلی در کودکان
این سندرم تاثیرات گسترده و مختلفی را بر روی ذهن و بدن کودک به جای می‌گذارد و شدت این علائم از خفیف تا شدید می‌تواند متفاوت باشد و به طور کلی علائم زیر را دارد:
- کوچک ماندن سر (میکروسفالی)
- چشم‌‌های کوچک و کشیده
- صاف بودن لب بالا و سایر تغییرات غیر متعارف در اجزای صورت
- پایین‌تر بودن سطح قد و وزن از حالت طبیعی
- پیش فعالی
- عدم تمرکز
- هماهنگی ضعیف
- رشد با تاخیر و مشکلاتی در تفکر، گفتار، حرکت و مهارت‌های اجتماعی
- مشکلات دیداری
- ناتوانی در یادگیری
- کم توانی ذهنی
- مشکلات قلبی
- نوسانات خلقی
- بدشکلی (دفورمیتی) اندام‌ها یا انگشتان
مشکلات مربوط به رفتار در اجتماع نیز شامل:
- مشکلاتی در دوران مدرسه
- مهارت‌های اجتماعی کم
- مشکل در همراه شدن با دیگران
- درک ضعیف از مفهوم زمان
- عدم سازگاری با تغییرات
- مشکلات رفتاری
- عدم تمرکز روی یک کار
- دشواری در برنامه‌ریزی یا تلاش برای دستیابی به یک هدف به خصوص
علت ایجاد سندروم جنین الکلی در کودکان
زمانی که مادر به هنگام بارداری الکل مصرف کند، این الکل از طریق جفت به بدن جنین در حال رشد منتقل می‌شود. جنین نمی‌تواند مانند یک بزرگسال الکل را جذب یا هضم کند. بنابراین الکل در بدن جنین در یک جا جمع می‌شود و می‌تواند از رسیدن اکسیژن و غذا به اندام‌های اصلی جنین جلوگیری کند. مصرف الکل توسط مادر باردار به حدی مخرب است که حتی اگر در چندین هفته اول بارداری (زمانی که مادر هنوز از بارداری خود اطلاع ندارد) مصرف شود، می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را بر بدن جنین به جای بگذارد.
مقاله مرتبط: مصرف الکل در بارداری و تاثیر روی جنین
در صورتی که مادر به طور دائم و زیاد از مشروبات الکلی استفاده کند، تاثیر این موارد بر روی او و فرزندش شدیدتر خواهد شد. براساس تحقیقات انجام شده در این زمینه مصرف الکل در ۳ ماهه اول بارداری بسیار مخرب‌تر است اما لازم به ذکر است که بعداز تحقیقات و بررسی‌های بیشتر توسط آکادمی آمریکایی طب اطفال مشخص شده است که مصرف نوشیدنی‌های الکلی در همه زمان‌ها برای مادر باردار مضر است.
انواع FASD
- سندروم جنین الکلی جزئی
- سندروم جنین الکلی (FAS)
- نقص مادرزادی ناشی از الکل
- اختلال رشد عصبی مربوط به الکل
- اختلالات عصبی رفتاری ناشی از قرار داشتن قبل‌از تولد در معرض الکل
سندروم جنین الکلی (FAS)
این نوع سندروم از سخت‌ترین و درگیر کننده‌ترین نوع آن است. کودکانی که به آن نوع مبتلا هستند، دارای مشکلات سیستم عصبی مرکزی (CNS) و همچنین دارای تغییرات جزئی در صورت و مشکلات مربوط به رشد هستند. ویژگی ها و علائم این افراد شامل این موارد است:
- مشکلات یادگیری
- اختلال در حافظه
- اختلال در ارتباطات
- مشکل در شنوایی
- مشکل در بینایی
در ضمن ممکن است ترکیبی از این مشکلات را نیز تحمل کنند. به طور کلی افراد مبتلا به این نوع از سندرم جنین الکلی در مدرسه و نوع ارتباط با افراد دیگر به مشکل بر می‌خورند و ممکن است اذیت شوند. ممکن است نوع نقص‌ها و علائم در افراد متفاوت باشد اما همان گونه که گفتیم تاثیراتش مادام العمر است.
بیشتر بدانید: چگونه کودکانی با تفکر خلاق داشته باشیم؟
نحوه تشخیص سندروم جنین الکلی در کودکان
لازم به ذکر است که هرچه سریع‌تر پزشکان این سندروم را تشخیص دهند، می‌تواند تاثیر مثبت خود را بر بهبود شخصیت کودکان بگذارد. در صورتی که به ابتلا کودک خود به این سندرم مشکوک شده‌اید حتما نزد پزشک ببرید.
پزشک سوالاتی از این قیبل می‌پرسد این‌که آیا در دوران بارداری مشروبات الکلی مصرف کرده‌اید یا خیر، میزان مصرف آن را با پزشک در میان بگذارید تا بتواند تشخیص بهتری دهد. در صورت معاینه کودک توسط پزشک ممکن است سایر بیماری‌های قلبی مانند سوفل قلبی تشخیص داده شود. درنتیجه هر چه سن کودک بیشتر شود، علائم بیشتری بروز خواهند کرد که به اطمینان بیشتر پزشک از ابتلا به این سندروم کمک خواهد کرد. همچنین پزشک به توجه با نکات زیر می‌تواند این مورد را بهتر تشخیص دهد:
- شکل غیرطبیعی صورت
- میزان رشد کندتر از حالت نرمال
- مشکلات سیستم مرکزی عصبی مانند مشکلات جسمی و رفتاری
پیشگیری از ابتلا به سندروم جنین الکلی
همان‌گونه که با خواندن مقاله مطلع شدید جلوگیری از مصرف الکل به هنگام بارداری می‌تواند از ایجاد این سندروم جلوگیری کرده و باعث شود خطری شما و فرزند دلبندتان را تهدید نکند. در صورتی که قصد بارداری داشته ولی به طور مداوم و با مقدار زیاد از نوشیدنی‌های حاوی الکل استفاده می‌کنید، برای ترک حتما از یک پزشک مشورت بگیرید و اگر به دفعات کم و مقدار نا‌چیز الکل می‌نوشید باید بدانید که هیچ وقت برای ترک این نوشیدنی دیر نیست و به هنگام بارداری نباید مصرف کنید زیرا همان‌طور که در مقاله ذکر شد مصرف الکل می‌تواند تاثیرات مخرب خود را از همان هفته‌های اول بارداری به جای بگذارد.
انواع درمان
برای این سندروم، درمان مشخصی وجود ندارد اما برخی از علائم ناشی از آن قابل کنترل و درمان می‌باشد و هر چه تشخیص بیماری زودتر اتفاق بیفتد در بهبود تاثیر بیشتری دارد. با توجه به شدت علائم تعداد ملاقات‌های مورد نیاز کودک با پزشک تعیین می‌شود. خدمات اجتماعی و قرار گرفتن کودک در محیط آموزش می‌تواند قدم مهمی به حساب آید. به طور مثال گفتار درمانی ممکن است توانایی از بین بردن مشکلات تکلمی کودک را داشته باشد و در این موضوع کمک کننده باشد.
درمان خانگی سندروم جنین الکلی
کودکان مبتلا به این سندروم نیاز به یک محیط امن و خانه‌ای گرم و آرام دارند زیرا احتمال این‌که این کودکان دارای خلق و خوی حساس‌تری نسبت به هم سن و سالانشان باشند، بسیار زیاد است. بر طبق تحقیقات و شدت بیماری در این کودکان اگر در دوران کودکی یا بزرگسالی در معرض ناآرامی‌ها، خشونت یا سوء استفاده قرار گیرند در آینده ممکن است دچار سوء مصرف مواد یا مشکلات خشونتی شوند. در مقابل این کودکان می‌توانید با رفتارهای محبت آمیز و آرام و حتی با دادن جایزه و تشویق کردن آن‌ها نتایج خوبی را دریافت کنید.
تذکر: والدین این بیماران ممکن است به درمان‌های جایگزین و اضافه بر سازمان مانند بهره‌گیری از طب سوزنی، یوگا و ورزش هم احتیاج پیدا کنند.
درمان بیماری با کمک دارو
هیچ دارویی برای درمان این سندروم مشخص نشده است اما داروهایی وجود دارند که نقش کنترل کننده دارند و می‌توانند شدت علائم را کاهش دهند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- ضد افسردگی برای کاهش واکنش‌های منفی و ناراحتی
- محرک برای درمان علائمی مانند عدم تمرکز، پیش فعالی و مشکلات رفتاری دیگر
- کنترل کننده اعصاب برای درمان پرخاشگری‌ها و اضطراب ناشی از سندرم
- ضداضطراب و آرام‌بخش‌ها برای کاهش ناآرامی‌ها
با تشکر از این‌که تا پایان این مقاله ما را همراهی کردید. ممنون می‌شویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم محتوای ژرسه
منابع:
