رفلاکس نوزاد از علائم تا تشخیص و درمان
در زمان تولد نوزاد هنوز بسیاری از ارگان‌های بدن او کامل نشده‌اند و به مرور زمان در طی ماه‌ها یا سال‌ها به تدریج رشد می‌کنند. در بیشتر نوزادان در هفته‌ها و ماه‌های اول زندگی محل اتصال مری به معده که اسفنکتر انتهایی نام دارد، شل و کارایی لازم را ندارد. این اسفکتر هنوز به طور کامل بسته نشده است و رشد آن بعد از تولد به مرور کامل می‌شود. در نتیجه بسیاری از نوزادان بعد از مصرف شیر دچار رفلاکس نوزادی می‌شوند. پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه شوید تا در مورد علت و درمان رفلاکس نوزاد نکاتی را برای شما همراهان و والدین عزیز بگوییم.
رفلاکس نوزاد چیست؟
رفلاکس نوزاد زمانی رخ می‌دهد که محتویات معده به مری وارد شوند. یکی از شایع‌ترین مشکلات کودکان زیر ۲ سال رفلاکس محسوب می‌شود. اگر این حالت بالا آوردن گاهی اتفاق بیوفتد، اهمیت نداشته و مشکلی ایجاد نمی‌کند اما در صورتی که این حالت تکرار شونده و دائمی باشد باید درمان شود.
علائم رفلاکس نوزاد
رفلاکس نوزاد که در اثر ورود محتویات معده به مری ایجاد می‌شود، تولید استفراغ را در نوزاد به دنبال دارد. به تدریج علائم مختلفی اضافه می‌شوند. دانستن علائم این مشکل برای مراجعه به پزشک و تشخیص صحیح کمک می‌کند. این علائم عبارتند از:
- کمردرد در هنگام مصرف غذا یا بعد از آن
- سرفه
- ذات‌الریه
- عدم وزن گیری
- اشکال در بلع
- کولیک
- عدم تمایل به شیر خوردن یا بد شیر خوردن
- اختلال در رشد کودک
- کاهش وزن
- مشکلات تنفسی در نوزاد
- خس‌خس سینه و تحریک‌پذیری پس از تغذیه نوزاد
یک، دو یا برخی از این علائم ممکن است در نوزاد شما وجود داشته باشند. در صورت وجود استفراغ جهنده یا تغییر رنگ استفراغ و وجود خون در مدفوع یا علائم کم آبی، بایستی به پزشک مراجعه نمایید.
بیشتر بدانید: سندروم داون از علائم تا علت و درمان
پیامدهای رفلاکس در نوزادان
- استفراغ یا تف کردن
- کاهش وزن
- تحریک‌پذیری و بی‌حوصلگی
- مشکل در تغذیه
- مشکلات در تنفس
- اختلالات خواب
- التهاب مری
چه نوزادانی بیشتر در معرض رفلاکس معده هستند؟
- زایمان زودرس
- سابقه خانوادگی
- فتق هیاتال
- شرایط پزشکی
تشخیص رفلاکس معده
تشخیص با ارائه توضیحات والدین به دست می‌آید اما در صورت شدت وضعیت رفلاکس نوزاد امکان بررسی به وسیله تست‌های آزمایشگاهی، آندوسکوپی، عکسبرداری و بررسی PH مری امکان‌پذیر است.
درمان
درمان رفلاکس نوزاد بسته به سن و شدت علائم نوزاد شامل موارد زیر می‌باشد:
- تغییرات رژیم غذایی
- درمان دارویی
- عمل جراحی
در درجه اول تغییرات غذایی گام اول درمان محسوب می‌شوند. این تغییرات در بهبود وضعیت نوزاد بسیار تأثیرگذار بوده و گاهی با این کار به سرعت بهبودی حاصل می‌شود.
تغییرات تغذیه‌ای درمان رفلاکس نوزاد
نکته مهم در تغذیه این کودکان، کاهش حجم تغذیه در هر بار و سپس آروغ کودک و مجدداً ادامه تغذیه است.
این نوزادان در وسط شیر خوردن بایستی آروغشان گرفته شود. ممکن است بنا به توصیه پزشک به شیر، برنج اضافه شود. اضافه کردن برنج به شیر مادر با نسبت تجویز توسط پزشک باید انجام شود.
پس از مصرف شیر کودک را به آرامی حرکت دهید تا ۳۰ دقیقه او را صاف در آغوش نگه داشته تا از وجود رفلاکس نوزاد جلوگیری نمایید. به خاطر داشته باشید هیچ‌گاه کودک در حالت خوابیده تغذیه نکند.
مقاله مرتبط : راهنمای غذا دادن به نوزاد بر اساس سن
تغییرات سبک زندگی برای درمان رفلاکس نوزاد شامل تغییرات در خواب
برنامه منظمی برای خوابیدن کودک خود در نظر بگیرید. این نظم در آرامش و تنظیم و پایداری وضعیت جسمی کودک تأثیر بسیار مثبتی می‌گذارد. هنگام خواب، کودک را به پشت نخوابانید؛ بلکه به صورت دمر یا به پهلوی چپ بگذارید. البته در این حالت بایستی مراقب تنفس کودک بوده و نوزاد را زیر نظر داشته باشید.
ماساژ کودک باعث تحریک عصب واگ می‌شود و کمک به تقویت سیستم تنفس و گوارش کودک می‌کند.
به این منظور از روغن نارگیل یا زیتون برای ماساژ شکم نوزاد استفاده نمایید. ماساژ شکم نوزاد به مدت ۳-۴ دقیقه در جهت عقربه‌های ساعت، سپس به مدت ۲ دقیقه برعکس به آرامی باید انجام شود. این کار را هر روز ۲-۳ بار انجام دهید. در ضمن دادن ورزش به کودک نیز باعث تقویت عضلات می‌شود و در پیشگیری از رفلاکس اسیدی نقش دارد. کودک را به پشت بخوابانید و پاهای کودک را در دست بگیرید و یک به یک حرکت دهید، این کار شبیه به انجام پا دوچرخه است.
استفاده از برخی مواد غذایی دیگر نیز در این زمینه کمک‌کننده است مثل :
سرکه سیب، بابونه، روغن نارگیل، نعناع فلفلی، زیره سبز، رازیانه، بادیان رومی، اسطوخودوس، جوش‌شیرین و زنجبیل است. درمان دارویی در زمانی که با راهکارهای گفته شده، تغییرات ایجاد نشده و همچنان نوزاد دچار مشکل و ناراحتی است، بنا به توصیه پزشک انجام می‌شود. در موارد بسیار خاصی که با هیچ ترفندی بهبودی حاصل نمی‌شود، انجام اعمال جراحی صورت می‌گیرد.
تذکر: اگر علائم رفلاکس در نوزاد زیر 1 سال همچنان ادامه داشته باشد، پزشک ممکن است برای درمان داروهایی مانند مسدود کننده‌های ، مهار کننده‌های پمپ پروتون و پروکینتیک‌ها را تجویز کند.
امیدواریم مطالب فوق برای شما همراهان عزیز مفید بوده باشد. ممنون می‌شویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم محتوای ژرسه
منابع:
