تا چه اندازه مجاز به مصرف کافئین در دوران بارداری هستیم؟
مصرف کافئین برای بیشتر مردم دنیا و به خصوص برای ما ایرانیان بسیار مهم و دلپذیر است. ما ایرانی‌ها به طوری قهوه و چای مصرف می‌کنیم که گویی به این نوشیدنی‌ها معتاد هستیم. کافئین موجود در چای و قهوه احساس خوش و هوشیاری به فرد می‌دهد. به همین دلیل است که در صورت مصرف روزانه به مقداری کافئین عادت می‌کند و زمانی که مصرف کافئین کمتر می‌شود، مشکلاتی پدید می‌آید. دوران بارداری دورانی حساس و مهم است که باید به نکات بسیاری توجه نمود. زنان باردار باید کافئین کمتری مصرف کنند. در زیر به توضیح بیشتر این مطلب می‌پردازیم.
دوران بارداری مرحله‌ای حساس از زندگی است. مادر در طی 9 ماه بارداری باید در انجام تمام کارها جزء خودش به فرزندی که داخل رحمش قرار دارد، نیز بیندیشد. شاید تا قبل از این دوره مادر هر کاری که دلش می‌خواست را انجام می‌داد یا هر ماده غذایی را که دوست داشت مصرف می‌‌کرد ولی زمانی که باردار می‌شود، باید مصرف برخی از مواد خوراکی که یکی از آن‌ها کافئین است را محدود کند.
فواید مصرف کافئین چیست؟
کافئین اثرات مثبت فراوانی دارد، این ماده بر روی سیستم عصبی و مغز تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود تا فرد هوشیاری بیشتری را داشته باشد. بنابراین می‌تواند دردها را کمتر کند اگر با داروهای مسکن مصرف شود. کافئین برای بیمارانی که سر دردهای میگرنی نیز دارند، مفید است. همچنین در برخی از نوشیدنی‌های کافئین‌دار، آنتی‌اکسیدان‌هایی موجود هستند که برای پیشگیری از برخی بیماری‌ها به کار می‌‌آیند.
چای سبز یک نمونه بارز است زیرا حاوی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان مفید است. این آنتی‌اکسیدان‌ها از تمام سلول‌های بدن در برابر خطرات محافظت و از بسیاری بیماری‌ها جلوگیری می‌کنند.
علت محدود کردن مصرف کافئین در بارداری
مصرف کافئین در حالت عادی برای افراد ضرردی ندارد، حتی برای بدن افراد مزایایی نیز دارد اما در دوران بارداری مصرف این ماده می‌تواند اثرات جانبی و ضررهایی داشته باشد. فشار خون بالا، تپش قلب، افزایش سطح اضطراب، سرگیجه، بی‌حسی، درد شکمی و اسهال از عوارض جانبی مصرف کافئین است.
دلیل مضر بودن کافئین در بارداری این است که در دوران بارداری، کافئین وارد شده به بدن مادر به زمان بیشتر برای هضم شدن نیازمند است. این مقدار به ۱٫۵ الی ۳٫۵ برابر بیشتر هم می‌رسد. یعنی به عبارتی اگر در بدن فرد عادی قهوه در ۱ ساعت هضم می‌شود، در بدن مادر باردار این مدت به ۳ ساعت می‌رسد. همین‌طور ممکن است که کافئین از طریق بند ناف به بدن جنین برسد و این موضوع کمی نگران کننده است.
وجود کافئین به مقدار زیاد در بدن جنین می‌تواند باعث ناهنجاری‌ها یا سقط جنین شود. جالب است بدانید که مصرف روزانه ۲۰۰ گرم کافئین برای مادران باردار فواید بسیاری دارد. حتی در تحقیقاتی نشان داده شده که نوزادانی که مادرشان در زمان بارداری روزانه ۲۰۰ گرم کافئین مصرف کرده‌اند، کمتر دچار کم وزنی می‌شوند. بنابراین باید توجه داشت که مصرف کافئین در دوران بارداری باید به اندازه خاصی باشد، اگر کمتر از ۲۰۰ گرم مصرف کافئین داشته باشیم نه تنها هیچ ضرری برای جنین ندارد، بلکه وزن گیری جنین نیز بهتر می‌شود.
کدام نوشیدنی‌های کافئین‌دار در بارداری مجاز هستند؟
در بازار، نوشیدنی‌های فراوانی وجود دارد که دارای کافئین هستند اما شما به عنوان مادر باردار باید بدانید که مصرف کافئین از کدام نوشیدنی‌ها برای شما بی‌ضرر است. در داخل نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زاها کمی کافئین وجود دارد، پس نباید مصرف شوند. همچنین برخی گیاهان مانند دمنوش‌های ریشه کاسنی و شیرین بیان یا شنبلیله در این دوران ممنوع است. مواردی که مصرف آن‌ها مانعی ندارند عبارتند از:
- ریشه زنجبیل
- بادرنجبویه
- برگ نعناع
- برگ تمشک قرمز
البته سعی کنید در سه ماهه اول بارداری از هیچ دمنوش و داروهای گیاهی استفاده نکنید. در صورتی که استفاده از نوشیدنی ضرورت داشته باشد باید با پزشک خود مشورت نمایید. بهتر است در صورت امکان مواد کافئین‌دار را در بارداری مصرف نکنید. به طور کل ۳ ماهه اول بارداری بسیار مهم است و باید در این دوران حساسیت زیادی روی هر موضوعی داشت زیرا در طول این ۳ ماه امکان هرگونه سقط یا ناهنجاری در جنین وجود دارد.
مقدار کافئین موجود در برخی نوشیدنی‌ها
برخی از نوشیدنی‌ها بسیار پرطرفدار هستند. موادی مثل چای، قهوه، نوشابه‌ها و غیره نوشیدنی‌های بسیار محبوبی هستند که بیشتر مردم از آن‌ها استفاده می‌کنند. دانستن مقدار کافئین موجود در این نوشیدنی‌ها می‌تواند شما را در مصرف کافئین کمک کند. با فهمیدن میزان این ماده می‌توانید به راحتی مصرف کافئین را تنظیم کنید.
- قهوه: در هر ۲۴۰ میلی‌لیتر ۶۰-۲۰۰ میلی‌گرم
- اسپرسو: در هر ۳۰ میلی‌لیتر ۳۰-۵۰ میلی‌گرم
- شیر شکلات: در هر ۲۴۰ میلی‌لیتر ۲-۷ میلی‌گرم
- چای دم کرده: در هر ۲۴۰ میلی‌لیتر ۲۰- ۱۲۰ میلی‌گرم
- نوشیدنی بدون الکل: در هر ۳۵۵ میلی لیتر ۳۰-۶۰ میلی گرم
- نوشیدنی کاکائو: در هر ۲۴۰ میلی‌لیتر ۳-۳۲ میلی‌گرم
- نوشیدنی‌های انرژی‌زا: در هر ۲۴۰ میلی‌لیتر ۵۰-۱۶۰ میلی‌گرم
- قهوه بدون کافئین: در هر ۲۴۰ میلی‌لیتر ۲-۴ میلی‌گرم
تذکر: لوسیون کره کاکائو که برخی زنان برای ترک‌های پوستی در بارداری استفاده می‌کنند، حاوی مقداری کافئین است که ممکن است روی جنین تاثیر بگذارد اما کامل مشخص نیست پس حتما با پزشک مشورت کنید.
آیا داروهایی وجود دارند که در فرمولاسیون آن‌ها کافئین وجود دارد؟
بله و داروهایی مانند داروهای ضددرد، داروهای میگرن، داروهای سرماخوردگی، داروهای مخصوص آلرژی و قرص‌های کاهش وزن در ترکیبات خود کافئین دارند.
نکاتی برای کم کردن مصرف کافئین در بارداری
- بهتر است برای مصرف قهوه از فنجان‌های کوچک استفاده کنید و مقدار آن را به 1 یا 2 فنجان در روز برسانید.
- ترکیبی مصرف کنید یعنی قهوه بدون کافئین و قهوه کافئین‌دار را با هم مصرف کنید.
- بعد از یک مدت مصرف قهوه معمولی یا حتی کافئین‌دار، سعی کنید آن را کاملا قطع کنید.
- سعی کنید مقدار کمتری از چای خشک یا پودر قهوه را دم کنید یا زمان دم آمدن را کوتاه کنید.
- به جای مصرف یک لیوان چایی یا قهوه بهتر است نصف لیوان را با شیر پر کنید.
امیدواریم مطالب فوق برای شما همراهان عزیز مفید بوده باشد. ممنون می‌شویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم محتوای ژرسه
منبع:
