تغییرات پوست و مو در دوران بارداری و نحوه مراقبت از آن
بارداری در کنار احساس لذت بخشی که دارد، انواع مسائل مختلف مانند تغییرات پوستی را نیز به همراه دارد. بهتر است بدانید که این تغییرات در بارداری طبیعی و موقتیست و جای نگرانی نیست. مراقبت از پوست و مو در دوران بارداری یکی از مواردی است که خانم‌ها در این دوران بسیار نسبت به آن حساس هستند. بنابراین دانستن راهکارهای مراقبتی از پوست و مو در بارداری امری ضروری است. این راهکارها ضمن افزایش آگاهی در مورد علائم و تغییرات پوست و مو، کمک می‌کنند تا راحت‌تر با تغییرات گسترده در طی بارداری رو به رو شوید.
نگاهی به تغییرات پوست و مو
تغییرات پوست و مو معمولا مورد انتظار یک زن باردار در طی بارداری نیست. برای مثال هر زن بارداری می‌داند که سایز بدن او افزایش می‌یابد ولی درکی از تغییرات پوست و مو ندارد. در نتیجه وقتی انتظار نداریم که لکه‌هایی ممکن است در پوست ظاهر شود یا مو دچار شکنندگی شود، روبه رو شدن با این مسائل ممکن است در طی بارداری موجب نگرانی زنان شود.
مراقبت از مو در بارداری
هورمون‌های حاملگی که موجب تغییرات پوست و مو می‌شوند و به همین علت موها پرپشت‌تر و براق‌تر به نظر برسد. این مسئله شاید موجب خشنودی زنان باردار باشد. البته در سه ماهه اول بارداری، خانم‌های باردار دچار ریزش مو می‌شوند و بعد از سه ماهه اول ریزش مو کمتر یا متوقف می‌شود. تغییر دیگر در طی بارداری، کاهش سرعت ریزش مو است که این تغییر هم به علت تاثیر هورمون‌های حاملگیست.
برای پیشگیری از ریزش مو می‌توان از آهن، کلسیم و ویتامین دی استفاده کرد. برای مراقبت از موهای خود، زنان باردار می‌توانند از مکمل‌های غذایی حاوی بیوتن، ویتامین ث و ترکیب آمینو‌اسیدها استفاده کنند. این مواد کمک می‌کند تا استحکام مو بیشتر شود تا حد ممکن از سشوار، فر کردن و رنگ کردن مو در طی بارداری خصوصا سه ماهه اول اجتناب کنید. سه ماه اول زمان شکل گیری جنین و پیشرفت سلول‌های اولیه می‌باشد، جنین بسیار حساس و آسیب پذیر است.
مقاله مرتبط : علائم کمبود آهن در بدن
برخی از تغییرات پوست و مو در بارداری به همراه راهکار
افزایش موهای زائد بدن در بارداری
خشنودی مادران باردار در طی بارداری در مورد پرپشت شدن موهای سر طبیعیست. از طرفی هورمون‌های حاملگی موجب رشد سریع مو در قسمت‌هایی مانند شکم، صورت، نوک سینه و کمر می‌شود. این شرایط برای مادران رضایت بخش نیست. البته به یاد داشته باشید که این شرایط موقتی است و معمولا تا ۶ ماه بعد از تولد از بین می‌رود.
با این‌که مطرح می‌شود اصلاح کردن، وکس و الکترولیز در طی بارداری مشکل ساز نیست، تلاش کنید در مورد استفاده از روش‌های گوناگون اصلاح کردن در طی بارداری جانب احتیاط را رعایت کنید و اگر ابهامی در این موضوع وجود دارد با پزشک خود مشورت کنید البته تغییرات پوست و مو در این دوران طبیعی است. برای مثال با وجود مطرح شدن این مسئله که الکترولیز تاثیر بدی در بارداری برای جنین ندارد، می‌توان این گونه ذکر کرد که در واقع تحقیق گسترده‌ای در مورد تاثیر آن روی جنین انجام نشده است.
لکه‌های تیره پوست در دوران بارداری
نوعی مشکل پوستی در بارداری وجود دارد که ملاسما یا ماسک بارداری نامیده می‌شود. ملاسما در اثر تشکیل لکه‌های تیره در قسمت‌های مختلف پوست مانند بالای پیشانی، بالای لب‌ها و گونه به وجود می‌آید. این مسئله در ۷۵ درصد از زنان باردار صورت می‌گیرد. زمانی لکه‌های تیره پوست در بارداری به وجود می‌آید که افزایش سطح استروژن بدن تولید ملانین اضافی را تحریک می‌کند.
ملاسما در زنانی که پوست تیره دارند، شایع‌تر است چون در حین بارداری توصیه می‌شود که از محصولات روشن کننده پوست و کرم‌های ضد لک تا حد ممکن استفاده نشود. بنابراین راهکاریی برای این لکه‌ها وجود ندارد. البته استفاده از کرم ضد آفتاب اثرات ملاسما را محدود می‌کند ولی به طور کامل نمی‌توان از آن جلوگیری کرد.
زمانی که پوست در معرض اشعه فرابنفش است، شرایط پوستی وخیم‌تر می‌شود. مهم این است که تغییر رنگ پوست و ایجاد لکه‌های تیره روی پوست موقتیست و مانند سایر تغییرات پوست و مو بعد از بارداری از بین می‌رود.
خط عمودی بارداری روی شکم
حدود ۷۵ درصد از زنان باردار در طی بارداری خط عمودی روی شکم خود مشاهده می‌کنند، همان هورمون‌های ایجاد کننده ملاسما، باعث ایجاد این خط عمودی می‌شود. در سه ماهه دوم بارداری، به دلیل افزایش تولید ملانین در بارداری این ناحیه شکم نسبت به سایر نواحی بدن تیره‌تر است.
بیشتر بدانید: سردرد در دوران بارداری و روش های پیشگیری و درمان آن
این مشکل پوستی قابل پیشگیری نیست، برای جلوگیری از شدت آن می‌توان از کرم ضد آفتاب استفاده کرد. معمولا این خط عمودی موقتی است و بعد از بارداری از بین می‌رود. در غیر این صورت از کرم‌های حاوی هیدروکنیون استفاده کنید. در طی بارداری استفاده از کرم‌های موضعی تا حدی موجب رفع مشکل می‌شود و برای حل کامل این مسئله روی پوست باید تا بعد از زایمان صبر کنید.
رگ‌های عنکبوتی پوست در بارداری
همان زمان با بزرگ شدن شکم به دلیل تاثیر هورمون‌های بارداری فشار وارد شده بر رگ‌های خونی زیاد است. این فشار باعث بزرگ شدن رگ‌های خونی می‌شود. در نتیجه علائم عنکبوت شکل در قسمت‌های مختلف پوست مانند پوست پا، بالا تنه، بازو و حتی صورت ظاهر می‌شود. این علائم به رگ‌های واریسی یا رگ‌های عنکبوتی معروف است.
با افزایش تحرک، این علائم شدیدتر می‌شود. به هر دلیلی که مجبور به ایستادن طولانی شدید، مقدار رگ‌های عنکبوتی افزایش می‌یابد. یکی از روش‌های پیشنهادی این است که زمانی را برای نشستن و بالا گرفتن پاهای خود در نظر بگیرید. بروز علائم عنکبوتی در طی بارداری درمان ندارد، فقط می‌توان از کانسیلر استفاده کرد تا علائم پوشیده شوند. بعد از زایمان با روش‌های لیزر درمانی آن را از بین ببرید.
جوش‌های بارداری
تغییرات پوست و مو به دلیل تغییر هورمون در برخی از زنان موجب تولید چربی بیشتر در پوست می‌شود که این چربی باعث بسته شدن منافذ پوست می‌شود که می‌تواند آکنه به وجود آید. در برخی زنان باردار جوش از ماه اول بارداری آشکار است و تا بعد از زایمان نیز ادامه پیدا می‌کند. بهترین روش برای داشتن پوست سالم و تمیز استفاده مداوم از یک برنامه مراقبتی مناسب در طی بارداری است.
روزی دو بار پوست خود را تمیز کنید و از محصولات فاقد چربی استفاده کنید. استفاده از محصولات ضد جوش مانند بنزوپراکسید و سالیسیلیک اسید تا بعد از بارداری و شیردهی ممنوع است. استفاده از داروهایی مانند آکوتان، رتین‌آ و تتراسایکلین هم در بارداری توصیه نمی‌‌شود. اگر آکنه و جوش بارداری برای شما وضعیت ناخوشایندی ایجاد کرده با پزشک خود مشورت کنید.
مقاله مرتبط: جوش و خارش در دوران بارداری
مشکل پوستی روزاسه
روزاسه نوعی التهاب پوستی حاصل از تورم رگ‌های خونیست. در سطح پوست ایجاد می‌شود و باعث ایجاد گونه‌های سرخ در صورت می‌شود. علت اصلی روزاسه مشخص نیست. تداخل عوامل ژنتیکی و محیطی را برای بروز آن مطرح می‌کنند. روزاسه توسط برخی عوامل مانند غذا و نوشیدنی داغ، ادویه، الکل، دمای خیلی گرم یا سرد، نور‌خورشید، استرس، ورزش، حمام داغ و سونا تشدید می‌شود. استرس در طی بارداری نیز می‌تواند باعث به وجود آمدن روزاسه شود. پزشکان معمولا برای درمان از داروهای موضعی، خوراکی یا لیزر استفاده می‌کنند.
زوائد یا تگ پوستی
برخی زنان در طی بارداری شاهد زائده پوستی در بدن خود هستند که نگران کننده نیست. هورمون‌های بارداری مسبب این مسئله است چون تولید سلول‌های پوستی توسط هورمون‌های بارداری افزایش می‌یابد و پولیپ‌های کوچکی در قسمتی از پوست ظاهر می‌شود. این زائده‌ها بی‌ضرر هستند و بعد از زایمان با رفتن پیش پزشک پوست می‌توانید برای درمان آن اقدام کنید.
ترک‌های پوستی
بدن سریع تر از پوست در حال رشد کردن و بزرگ شدن است، در نتیجه ترک‌های پوستی در بدن ظاهر می‌شود. این ترک‌های پوستی دربیش از ۵۰ درصد زنان دیده می‌شود. البته این مسئله در غیر از زمان بارداری نیز اتفاق می‌افتد، یعنی خاص دوره بارداری نیست. ترک‌های پوستی به رنگ‌های قرمز، قهوه‌ای یا بنفش است و به طور عمده روی شکم، سینه و ران پدید می‌آید. از نظر ژنتیکی برخی افراد مستعد‌تر از بقیه هستند. برای جلوگیری از ترک پوست یا درمان آن با پزشک خود مشورت کنید.
راهکارهای تکمیلی مراقبت از پوست و مو در بارداری
- اولین قدم پاکسازی مرتب پوست در بارداری است. بهتر است از یک پاک کننده ملایم حاوی گلیسرین استفاده شود. در صورتی که پوست خشکی دارید از یک محصول بدون مواد صابونی و حاوی مواد مرطوب کننده استفاده کنید.
- کشیدگی و ترک‌های پوستی در دوران بارداری بیشتر ارثی است اما با استفاده از روغن‌های طبیعی مانند روغن بادام شیرین تا حد زیادی می‌توانید کشیدکی پوست در این دوران را به حداقل برسانید.
- یکی از راه‌هایی که سبب مراقبت از پوست در بارداری می‌شود، انجام ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی است. با این کار گردش خون در بدن بیشتر می‌شود و مواد مغذی سریع به پوست منتقل می‌شود.
- بهتر است در دوران بارداری برای جلوگیری از کم‌آبی بدن و داشتن پوستی شفاف و شاداب‌تر میزان مصرف آب بیشتر شود.
تذکر: در دوران بارداری از محصولات پوستی که حاوی مواد سمی مانند فتالات، تولوئن، فرمالدئید، هیدروکسی ساستون و کلرید آلومینیوم هستند، استفاده نکنید.
امیدواریم نکاتی که در مورد تغییرات پوست و مو در دوران بارداری و نحوه مراقبت از آن‌ها برای شما همراهان عزیز گفتیم مفید بوده باشد. ممنون می‌شویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم ژرسه
منبع: health shots
