سه ماهه سوم بارداری به همراه مراقبت و نکته‌های طلایی
دوران بارداری خصوصا سه ماهه سوم یکی از حساس‌ترین دوران‌های زندگی زنان محسوب می‌شود و جزو مهمترین ماه‌های بارداری است. بیشتر زنان با ورود به این دوران دچار فشار و استرس بیشتری می‌شوند. همچنین برخی از علائم مانند بی‌خوابی با ورود به این ماه بیشتر از قبل زنان را اذیت می‌کند. همچنین خواب تاثیر زیادی در رشد و سلامت جنین دارد.
در صورتی که این مشکل آزاردهنده همچنان ادامه دارد، حتما این موضوع را با دکتر خود در میان بگذارید. یک نکته مهم که خوب است رعایت کنید، بدون اجازه هیچ‌گونه داروی خواب‌آوری را مصرف نکنید. در کنار اینکه بعضی از این داروها اعتیادآور هستند ممکن است برای سلامت جنین نیز مضر باشند، پس حواستان به این نکات باشد. وقتی که با مراقبت‌های سه ماهه سوم بارداری و علائم خطر در این ماه کاملا آشنا بشید با خیال راحت می‌توانید خود را برای یک زایمان بدون استرس آماده کنید.
یادتان باشد همراهی شما باعث افتخار ما است.
نگاهی به تغییرات در سه ماهه سوم بارداری
سه ماهه سوم بارداری، شروع آن از هفته 28 تا هفته 40 بارداری است. به خاطر حساسیت این ماه معمولا زنان از هفته 28 تا هفته 36 هر 2 هفته یکبار به دکتر مراجعه می‌کنند. بعداز آن هفته‌ای یکبار می‌شود و در هر معاینه دکتر وزن، فشارخون و ارتفاع رحم شما را اندازه گیری می‌کند و نتایج را در پرونده شما ثبت می‌کند.
زنان در سه ماهه آخر بارداری معمولا 5 کیلوگرم اضافه وزن دارند. از حدود هفته 38 بارداری دکتر با انجام معاینه داخلی لگن به سایز لگن و جهت جنین پی میبرد. همچنین با سونوگرافی و اندازه‌گیری وزن جنین در ماه آخر بارداری می‌تواند جنینی که رشد خوبی ندارد را تشخیص دهد تا در صورت لزوم برای درمان اقدام شود. با ورود به این ماه بدن با چالش‌های بیشتری روبه‌رو می‌شود و تغییرات جدیدی را در خود احساس می‌کند که شامل:
تغییرات در سینه
سایز سینه‌ها در دوران بارداری به علت تغییرات هورمونی که در بدن زنان ایجاد می‌شود، بزرگتر می‌شوند چون باید برای تغذیه نوزاد با شیر مادر مهیا شوند. همچنین در سه ماهه سوم بعضی از زنان متوجه خروج ترشحات شیر مانندی از سینه خود می‌شوند که این ماده مقوی و زرد رنگ حاوی آنتی‌بادی است که نوزاد را در مقابل عفونت‌ها محافظت می‌کند. بهتر است در این دوران از سوتین‌های مخصوص استفاده کنید.
ورم
احتمالا در زمان بارداری خصوصا در سه ماهه سوم ناحیه‌هایی مانند صورت، دست‌ها یا مچ پاها دچار ورم می‌شوند که هر چه به تاریخ زایمان نزدیک می‌شوید این ورم‌ها بیشتر می‌شود. برای درمان لازم است حتما 2 نکته را رعایت کنید:
- سعی کنید از مصرف غذاهای شور پرهیز کنید.
- موقع استراحت پاهای خود را به کمک بالشت کمی بالاتر از سطح بدن قرار دهید.
تکرر ادرار
هر چه به روزهای پایانی بارداری نزدیک می‌شوید چون جنین رشد بیشتری کرده و کاملا وزن گرفته است، فشار بیشتری به مثانه می‌آورد و شما نیاز به دفع ادرار بیشتری دارید. حواستان به 2 نکته زیر باشد:
- سعی کنید از مصرف مایعات در ساعات نزدیک خواب خودداری کنید.
- برای قوی شدن ماهیچه‌های لگن ورزش کگل را انجام دهید.
تنگی نفس
بسیاری از زنان با نزدیک شدن به ماه‌های آخر بارداری دچار تنگی نفس می‌شوند زیرا با افزایش ترشح هورمون پروژسترون و تاثیر آن روی عضلات و مویرگ‌های ریه موجب تحریک مرکز تنفس در مغز می‌شوند که پزشکان برای کاهش تنگی تنفس به شما چند راهکار خانگی پیشنهاد می‌دهند که عبارتند از:
- صاف نشستن و نگه‌داشتن شانه‌ها در عقب
- تکیه دادن به چند بالشت در هنگام خواب یا خوابیدن به پهلوی چپ
- انجام ورزش‌های سبک و ملایم
برخی از علائم خطرناک در سه ماهه سوم بارداری
در این دوران در کنار سایر تغییراتی که در بدن ایجاد می‌شود، توجه به برخی از علائم که به عنوان یک هشدار بروز می‌دهند ضروری است. ما به شما کمک می‌کنیم در کنار یادگیری نکات مراقبتی سه ماهه سوم بارداری، این علائم خطرناک را نیز بشناسید که عبارتند از:
- پاره شدن زودتر از موعد کیسه آب: خروج غیر منتظره مایع از واژن که معمولا به علت پارگی کیسه آب به وجود می‌آید. اگر این اتفاق قبل از هفته 37 بارداری رخ دهد به آن پارگی زودرس کیسه آب جنین می‌گویند. عواملی که منجر به این حادثه می‌شوند مانند دیابت، عفونت دستگاه تناسلی، ضربه شدید به شکم، فشارخون بالا، سابقه پارگی کیسه آب در بارداری‌های قبلی است.
- کاهش حرکات جنین: هرچه به ماه‌های آخر نزدیک می‌شوید باید بیشتر به حرکات جنین توجه کنید. طوری که از هفته 37 بارداری به بعد هر 35 دقیقه باید حرکت جنین کاملا حس شود. کاهش حرکت جنین از هفته 28 تا 30 بارداری می‌تواند به دلایل متفاوتی مثله اختلال در رشد، وزن کم جنین، نرسیدن اکسیژن کافی به جنین و کاهش مایع آمنیوتیک باشد.
- خونریزی شدید: یکی از مراقبت‌های سه ماهه سوم بارداری توجه به خونریزی‌ها در این دوران است زیرا خونریزی در سه ماهه دوم و سه ماهه سوم اهمیت زیادی دارد. لکه‌بینی در روزهایی که به زایمان نزدیک هستید، طبیعی است ولی اگر دچار خونریزی هستید حتما باید به پزشک خود اطلاع دهید چون احتمال دارد به یکی از دلایل نظیر سقط جنین، پایین بودن جفت و جداشدن ناگهانی جفت باشد.
بیشتر بدانید: زایمان طبیعی با روش بی حسی اپیدورال
تذکر: انقباض رحمی در کنار علائمی همانند لک بینی، انقباضات منظم، افزایش ترشحات واژن، احساس فشار زیاد بر روی لگن و درد زیاد شکم می‌توانند دلایلی برای زایمان زودرس باشند.
آزمایش‌هایی که در سه ماهه سوم بارداری باید انجام شوند
در سه ماهه سوم بارداری دکتر برای اطلاع از وضعیت شما و بررسی آمادگی شما برای زایمان یکسری آزمایش می‌نویسد که ما در اینجا به چند مورد آن اشاره می‌کنیم:
غربالگری باکتری‌های استرپتوکوک گروه b
این آزمایش در صورت نیاز بین هفته‌های 35 تا 37 بارداری انجام می‌شود که دکتر با نمونه‌برداری از واژن و معقد وجود باکتری استرپتوکوک را مورد بررسی قرار می‌دهد. با توجه به اینکه این باکتری در 30 درصد از زنان سالم وجود دارد اما عامل اصلی عفونت نوزادان هنگام تولد است. درنتیجه می‌تواند باعث عقب‌ماندگی ذهنی، اختلالات دید و از دست دادن شنوایی در نوزادان شود. در صورتی که جواب آزمایش مثبت باشد، دکتر آنتی‌بیوتک تجویز می‌کند تا قبل از زایمان به طور کامل درمان شوید.
تست بدون استرس و تست انقباضی
در بارداری‌های پرخطر و مواردی مانند بارداری چندقلو، دیابت یا فشارخون بالا بنا بر نظر دکتر در سه ماهه سوم این تست باید انجام شود. نحوه انجام کار به این صورت است که گیرنده‌هایی که به شکم زنان وصل می‌شود، درنتیجه می‌توانند ضربان قلب جنین را همزمان با حرکت او اندازه‌گیری کنند. همچنین برای بررسی نوزادان دیرس از این روش می‌توان استفاده کرد. بنابراین احتمال دارد دکتر آزمایش تست انقباضی را در بارداری پرخطر تجویز کند. در این تست به وسیله انقباضات رحمی که توسط تزریق پیتوسین یا تحریک نوک سینه‌ها ایجاد می‌شود، ضربان قلب جنین پس از شروع انقباض اندازه‌گیری می‌کنند. درنتیجه دکتر میزان تحمل جنین نسبت به استرس ناشی از زایمان را می‌سنجد.
سونوگرافی و آزمایش پروفایل بیوفیزیکال
در برخی موردها نظیر بارداری پرخطر و زایمان دیرتر از موعد، پزشک آزمایش بیوفیزیکال را برای بررسی سلامت جنین تجویز می‌کند. این آزمایش بدون خطر که ترکیبی از سونوگرافی و تست بدون استرس است و دکتر در سونوگرافی وضعیت تنفسی، وضعیت ماهیچه، حرکات جنین و همچنین حجم مایع آمنیوتیک را بررسی می‌کند. این نتایج در کنار نتایج تست بدون استرس آزمون بیوفیزیکال را تشکیل می‌دهند.
توصیه‌هایی برای مشکلات تغذیه‌ای در سه ماهه سوم بارداری
هر چه به زایمان خود نزدیک می‌شوید به خاطر بزرگ شدن رحم و رشد بیشتر جنین فضای دیگر اعضای داخلی بدن به شدت کم می‌شود. درنتیجه باعث می‌شود زنان احساس گرسنگی بیشتری کنند ولی از آن طرف هم زود سیر شوند. بهتر است در این دوران برای رفع این مشکل یکسری توصیه‌های تغذیه‌ای را بدانید:
- اگر دچار کم خونی هستید، مصرف گوشت قرمز، عدس، لوبیا، عدس، نخود و غلات را افزایش دهید.
- برای سوزش سردل بهتر است وعده‌های غذایی خود را در حجم کمتر و به 6 وعده کوچک تقسیم کنید. بین خوابیدن و غذا خوردن حداقل 2 ساعت فاصله بگذارید و از خوردن خوراکی‌های تحریک کننده همانند غذاهای تند، چرب و نوشیدن‌های کافئین‌دار پرهیز شود.
- اگر هوس خوردن شیرینی کردید بلافاصله با خوردن میوه و سبزیجات تازه انرژی خود را بالا ببرید و از این حس دوری کنید.
- اگر یبوست در این دوران اذیت کننده است از مصرف غذاهای سبوس‌دار، میوه و سبزیجات غافل نشوید. در کنارش ورزش منظم باعث کاهش یبوست می‌شود.
تغییرات جنین در سه ماهه سوم بارداری
جنین در سه ماهه سوم بارداری، همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. طوری که در هفته 36 سر به سمت ناحیه لگن حرکت می‌کند و تا 2 هفته آخر بارداری در این وضعیت قرار دارد. در این مرحله جنین می‌تواند ببیند، بشنود، انگشت شست خود را مک بزند و گریه کند. همچنین ریه‌های و کلیه‌های او کاملا رشد کرده است اما استخوان بالای جمجمه نرم هست تا زایمان به آسانی انجام شود. همین‌طور در این دوران ورنیکس کازئوزا که یک پوشش محافظ است پوست جنین را به طور کامل می‌پوشاند. در کنارش موهای نرم بدن که لانگو نام دارند، در پایان هفته 40 از بین می‌روند.
تذکر: داشتن رابطه جنسی در سه ماهه سوم بارداری، در صورتی که یکی از موارد زیر مانند خونریزی شدید، پارگی یا نشت کیسه آب، نارسایی دهانه رحم و سابقه زایمان زودرس دارید، باید پرهیز شود.
کارهایی که باید قبل از زایمان خود انجام دهید
وقتی که به روز زایمان دارید نزدیک می‌شوید، خوب است موادغذایی نظیر آبمیوه، کمی سوپ یا آجیل همراه خود به بیمارستان ببرید و در کنارش یک ساک کوچک از وسایل نوزاد که شامل لباس و پوشک هست همراه خود داشته باشید.
بیشتر بدانید: انجام ورزش‌هایی برای داشتن زایمان طبیعی راحت‌تر
سعی کنید غذاهای بیشتری درست کنید و در فریزر نگه‌دارید تا بعد از زایمان کارهایتان کمتر باشد.
امیدواریم که به طور کامل با مراقبت‌های ماه آخر بارداری آشنا شده باشید و تمامی زنان یک زایمان خوب و بدون خطر داشته باشند. ممنون می‌شویم نظرها و پیشنهادهای سازنده خود را با ما در میان بگذارید.
تیم محتوای ژرسه
منابع:
