پوکی استخوان با داروها چه رابطه‌ای دارد؟
پوکی استخوان یا استئوپروز Osteoporosis روندی است که طی آن تراکم استخوانی کاهش می‌یابد. در اصطلاح عامیانه به این پدیده پوکی استخوان می‌گویند. شاید غیر قابل باور باشد اما برخی از داروها در روند تسریع این پروسه تاثیر گذار هستند و این روند را تسریع می‌کنند اگر دوست دارید بدانید کدام داروها چنین تاثیراتی دارند با ما همراه باشید.
کدام دسته از داروها در پوکی استخوان موثر هستند؟
این که چگونه زندگی می‌‍کنید، چه غذا و داروهای در منوی غذای شماست حرف اول و آخر در روند پیشرفت بیماری پوکی استخوان را می‌زند. در این بین بسیاری از مردم با بی‌اطلاعی از عوارض جانبی داروها و برای التیام دردهای‌شان از داروهایی استفاده می‌کنند؛ که می‌توانند سبب پوکی استخوان شوند. چند مورد از آن‌ها به ترتیب زیر می‌باشد.
داروهای استروئیدی
این داروها جز داروهای ضد التهاب قوی هستند و به دلیل ترکیبات ضد التهابی که دارند برای درد استخوان‌ها تجویز می‌شوند. این داروها مانند شمشیرهای دولبه‌ای هستند؛ که ابتدا درد شما را تسکین می‌دهند و بعدها و در دراز مدت سبب پوکی استخوان می‌شوند. متیل پردنیزولون، پردنیزولون، دگزامتازون سه نوع بسیار رایج از داروهای استروئیدی هستند که در بازار به فروش می‌رسند.
داروهای ضد افسردگی گیرنده سروتونین
این داروها با کاهش اضطراب و ایجاد آرامش در فرد سبب تسکین دردهای روحی و جسمی فرد می‌شوند. مصرف این داروها با تاثیر بر عملکرد مغز مانع احساس ناراحتی و درد می‌شوند. برای مثال یک فرد دچار کمر درد است و از این داروها استفاده می‌کند، در نتیجه کمر درد او رفع می‌شود اما وی از حقایق این درد ناآگاه باقی مانده دچار پوکی استخوان می‌شود. فلوکستین، پاروکستین ، سرترالین سه نام معروف از بین داروهای ضد افسردگی است.
داروهای ضد انعقادی
این داروها به عنوان ضد تشنج مصرف می‌شوند و با تحریک و افزایش متابلیسم جذب ویتامین D در کبد سبب کاهش ویتامین D در خون می‌شوند. این ویتامین در ترکیب با کلسیم سبب افزایش تراکم استخوانی می‌شود و در صورتی که کلسیم باشد، اما ویتامین D نباشد رفته رفته به دلیل کاهش سرعت افزایش حجم استخوانی دچار پوکی استخوان خواهید شد. فنیتوین، فنوباربیتال، اسید والپروک پر کاربردترین در این نوع هستند.
داروهای دیابت
تیازولیدیدین‌ها و مهارکننده‌های سدیم – گلوکز از خطرناک‌ترین داروهای دیابت هستند که اولی سبب چربی سوزی سلول‌های استخوانی و دومی سبب کاهش تراکم استخوانی و در نتیجه پوکی استخوان می‌گردد. پیوگلیتازون، روزیگلیتازون، کاناگلیفلوزین، داپاگلیفلوزین، امپاگلیفلوزین از سایر داروهای هستند که مثل این دو مورد سبب پوکی استخوان‌ها می‌شوند.
مقاله مرتبط : اهمیت مصرف ویتامین D در کودکان
داروهای هورمونی
برخی از داروهای هورمونی مثل آناستازول، اگزمتن، لوپرون، زولادکس با کاهش مقادیر سطح استروژن‌ها یا آندروژن‌ها در خون سبب فعال شدن سلول‌های جذب استخوان می‌شوند، که به مرور عامل پوکی استخوان است.
داروهای آنتی اسیدی
اغلب داروهای معده درد در این گروه واقع می‌شوند، آلومینیوم ماده‌ای است که در ترکیب این داروها با کاهش اسیدیته اسید معده سبب خنثی شدن آن می‌گردند، این مسئله می‌تواند سبب پوکی استخوان‌ها بشود. هیدروکسید آلومینیوم، هیدروکسید منیزیوم و امپرازول از معروف‌ترین داروهای این دسته‌اند که به صورت قرص و شربت از داروخانه‌ها قابل خریدند.
داروهای رقیق کننده خون
این داروها با کاهش فعالیت سلول‌های سازنده استخوان به مرور زمان سبب ایجاد پوکی استخوان می‌شوند.
انوکساپارین سدیم و وارفارین از این دسته داروها هستند.
در برخورد با این داروها چه کنیم؟
- تا حد امکان از دوزهای کمتر از پنج میلی‌گرم استفاده کنیم.
- از پزشک‌مان بخواهیم دارو با عوارض جانبی کمتری را برایمان تجویز کند.
- ویتامین D و کلسیم مصرف کنید.
- در صورتی که از دردهای شدید رنج می‌بریم از داروهای دسته مهار کننده با جذب سروتونین و نوراپی نفرین استفاده کنیم.
- سرخودانه و بدون مشورت پزشک از این داروها استفاده نکنیم.
- رژیم غذایی خود را تغییر و بهبود دهیم.
- کم خطرترین دارو را انتخاب کنیم.
