بیماری پارکینسون، از پیشگیری تا علائم تشخیص
پارکینسون بیماری است بلند مدت و تشدید شونده که بر مغز و سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارد و باعث مختل شدن عملکرد حرکتی بدن می‌شود. گاهی علائم با لرزش ساده شروع می‌شود و در نهایت ممکن است به شلی یا سفتی حرکات بدن منجر شود. در این بیماری نشانه‌ها آرام و به تدریج ظاهر می‌شوند. در زمان پیشرفت بیماری علائم غیر حرکتی آن نیز بروز پیدا می‌کند. این اختلال هم مردان و هم زنان را درگیر خود می‌کند اما طبق تحقیقات در 50 درصد مواقع آقایان بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.
عنوان‌هایی که خواهید خواند
شایع‌ترین علت بروز پارکینسون بالا رفتن سن است و معمولا مبتلایان اولین نشانه‌ها را در 60 سالگی تجربه می‌کنند. اختلال زودرس در پارکینسون هم در افرادی که در سن 50 سالگی یا پیش از آن هستند، بروز می‌کند. می‌توان گفت نوع زودرس این بیماری بیشتر ارثی است ولی در بعضی موارد آن جهش‌های ژنتیکی خاص باعث ایجاد این مشکل می‌شود. اگر چه این بیماری به طور کلی قابل درمان نیست اما به صورت قابل توجهی داروها می‌توانند علائم را کاهش دهند و حتی پزشک معالج می‌تواند با انجام جراحی بر بخش‌هایی از مغز سبب بهبود سریع شرایط شود.
علائم پارکینسون چیست؟
علامت‌ها و نشانه‌های این بیماری می‌تواند برای همه مبتلایان متفاوت باشد. معمولا این نشانه‌ها آنقدر خفیف هستند که ممکن است اصلا به چشم نیایند. اغلب از یه طرف بدن شروع و بعدها با گذشت زمان طرف دیگر بدن را نیز درگیر می‌کند. واضح‌ترین و شناخته‌شده‌ترین علائم بیماری پارکینسون نشانه حرکتی می‌باشد اما این اختلال دارای نشانه‌های غیر حرکتی نیز می‌باشد مانند:
- اختلال در دستگاه عصبی خود مختار
- ایجاد مشکلات حسی خصوصا تغییر حس بویایی
- مشکلات عصبی_روانی مثل تغییر خلق و خو، توانایی‌های شناختی و رفتار یا تفکر
- اختلال در خواب
علامت‌های اصلی پارکینسون
- لرزش بدن: این لرزش‌ها اغلب از یک اندام که می‌تواند دست یا انگشتان باشد، شروع می‌شود و ممکن است انگشتان شست و سبابه به عقب و جلو حرکت کند و حتی در هنگام استراحت نیز درگیر باشید.
- سفتی تنه و اندام‌‌ها: سفت شدن عضلات ممکن است در تمامی بدن شما اتفاق بیفتد و می‌تواند هم دردناک باشد و هم دامنه حرکتی شما را محدود کند.
- کندی حرکات: در گذر زمان پارکینسون می‌تواند حرکات را کند کرده و انجام کارهای ساده را هم برایتان دشوار کند. قدم‌های کوتاه موقع راه رفتن، سختی موقع بلند شدن از صندلی و حتی خوب بلند نکردن پا از روی زمین موقع راه رفتن از نشانه‌های کندی حرکات می‌باشد.
- اختلال در تعادل و هماهنگی: بدن احتمالا در این وضعیت به حالت خمیده درمی‌آید یا تعادل خود را از دست می‌دهد که گاهی با زمین خوردن هم همراه است.
- مشکل در انجام حرکات ناخودآگاه: زمانی که دچار این بیماری می‌شوید، ممکن است که دیگر نتوانید حرکاتی مانند چشمک زدن، لبخند زدن یا تکان دادن دستان‌هایتان را موقع راه رفتن انجام دهید.
تغییر در گفتار و نوشتار
گاهی نوشتن می‌تواند برایتان سخت شود. ممکن است به آرامی یا حتی به سرعت صحبت کنید و گاهی در میان کلماتتان فاصله بیفتد. علامت‌های دیگر پارکینسون می‌توان به تغییرات خلق و خو، افسردگی، مشکلات ادراری، یبوست، مشکل در بلعیدن، جویدن و صحبت کردن اشاره کرد. مراقب باشید که نشانه‌های اولیه این بیماری مانند نشانی‌های اولیه پیری طبیعی تلقی نشود.
بیشتر بدانید : سلامت بدن با فیتونوترینت ها و فواید آن ها
نکته: در صورت دیدن هر یک از این علائم باید به پزشک مربوطه مراجعه کنید تا با تشخیص به موقع بیماری از بروز سایر علائم جلوگیری کند.
روش‌های تشخیص پارکینسون
به طور کلی آزمایش خاصی مبنی بر تشخیص بیماری پارکینسون وجود ندارد. در نتیجه تشخیص از طریق بررسی سوابق پزشکی، ارثی و معاینات عصبی فرد می‌باشد. یکی از راه‌های دیگر تشخیص این بیماری می‌تواند بررسی عملکرد بهبودی به هنگام مصرف داروها باشد. برخی از اختلالات شناخته شده می‌توانند باعث بروز علائمی همانند پارکینسون شوند. به همین علت به ظهور نشانه‌های مشابه این بیماری، پارکینسونیسم می‌گوییم. از آنجا که برخی بیماری‌های موسوم به پارکینسونیسم نیز به درمان‌های متفاوتی دارند در نتیجه تشخیص سریع، دقیق و به موقع آن‌ها می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
علت بروز بیماری پارکینسون
طبق تحقیقاتی که درباره پارکینسون است، دریافته‌اند عوامل زیادی سبب این بیماری می‌شوند که البته درست بودن آن هنوز ثابت نشده است. عملکرد این اختلال به این صورت است که گروهی از سلول‌های عصبی خاص در مغز به طور تدریجی، تجزیه یا از بین می‌روند، به وجود آمدن خیلی از مشکلات هم ریشه در از بین رفتن این سلول‌ها دارد. به هنگام کاهش سطح دوپامین در مغز، به دنبال آن فعالیت غیرطبیعی آغاز می‌شود و به اختلال در حرکات و ظاهر شدن تمامی علائم پارکینسون منجر می‌شود. علت بروز این مشکل تا به اینجا ناشناخته مانده است اما به نظر می‌رسد عوامل مختلفی هم بر این بیماری تاثیر گذارند. به طور مثال:
محرک‌های محیطی
محققان تا به امروز معتقدند که بعضی تغییرات در مغز افراد مبتلا به این بیماری رخ می‌دهد که متاسفانه علت آن هنوز ناشناخته است. ممکن است قرار گرفتن در معرض برخی سموم خاص یا بعضی عوامل محیطی نیز در وقوع این امر بی تاثیر نباشد ولی ظاهرا خطرات این موضوع ناچیز است.
ژنتیک
در نتیجه تحقیقات متوجه جهش‌های ژنتیکی خاصی شدند که می‌توانند علتی بر ایجاد این مشکل باشد. این مورد نیز تقریبا غیر معمول است مگر در مواردی خاص که بیشتر افراد یک خانواده جزو مبتلایان قرار گیرند. دو عامل نیز بیشتر از همه تکرار شده‌اند که عبارتند از:
- افزایش ریسک در افرادی که بیشتر در معرض آفت کش‌‌ها و حشره‌کش‌ها قرار می‌گیرند.
- کاهش ریسک در افراد سیگاری
احتمالا میان پارکینسون و عفونت هلیکوباکتر پیلوری که یک عفونت بسیار رایج و تاثیرگذار بر سیستم گوارشی است، ارتباطی وجود دارد زیرا این عفونت مخرب باعث ترشح موادی شیمیایی می‌شود که برای مغز بسیار مسموم کننده است. همچنین هلیکوباکتر می‌تواند از جذب داروهای درمانی پارکینسون توسط بدن مانند لوودوپا جلوگیری کند. درنتیجه با طی کردن دوره درمانی این عفونت می‌توان جذب داروهای مربوط به پارکینسون را تسریع بخشید.
تأثیر پارکینسون در دوره بارداری
براساس بررسی‌های جدید که روی بیماری و ارتباط آن با بارداری انجام شده است به این نتیجه رسیده‌‌اند که تقریبا نیمی از زنانی که به پارکینسون مبتلا می‌شوند، وضعیت خوبی ندارند. همچنین داروهای تجویز شده برای پارکینسون فقط برای یک سوم زنان بارداری که داروها را مصرف کرده‌اند، مفید است. در عین حال خبر خوب این است که این بیماری به نظر نمی‌رسد خطری برای زایمان یا ایجاد نقایص مادرزادی را در پی داشته باشد. برای برخی از مادران مصرف اصلی‌ترین داروی پارکینسون یعنی لوودوپا می‌تواند تاثیر گذار باشد. نکته‌ای که خوب است بدانید این‌که به نظر می‌آید، این دارو برای مادر و کودک بی‌خطر است. ضمن این‌که بیماری پارکینسون عمدتا در سن 50 سالگی به بعد رخ می‌دهد که در واقع خارج از بازه سنی باروری می‌باشد. ناگفته نماند که سالیانه در حدود 400 زن زیر 50 سال نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند.
راه‌های پیشگیری از پارکینسون
درست است که علت پارکینسون هنوز ناشناخته است و روش‌های پیشگیری از این بیماری نیز به حالتی معما گونه باقی مانده است. در بعضی از تحقیقات نشان می‌دهد که انجام ورزش‌های هوازی منظم می‌تواند درصد احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. جالب است بدانید، افرادی که کافئین مصرف می‌کنند (در قهوه و چای و نوشابه انرژی‌زا یافت می‌شود) کمتر از افرادی که کافئین مصرف نمی‌کنند به پارکینسون مبتلا می‌شوند. در ضمن مصرف چای سبز نیز خطرات ابتلا به این اختلال را کاهش می‌دهد.
بسیار متشکریم که تا پایان این مقاله همراه ما بودید و امیدواریم از مطالب استفاده برده باشید، ممنون میشویم که ما را با نظرها و پیشنهادهای خود همراهی کنید.
تیم ژرسه
منابع
