تشنج در کودکان از علائم تا علت و درمان
وقتی کودکان بیمار می‌شوند سیستم ایمنی ضعیف‌تری در برابر بیماری‌ها دارند و به همین دلیل گاهی اوقات افزایش دمای بدن کودک می‌تواند بسیار خطرناک باشد. این افزایش دما که با نام تب می‌شناسید، ممکن است باعث ایجاد تشنج در کودکان شود. تشنج می‌تواند صدمات جبران ناپذیری برای کودک به همراه داشته باشد. از این رو والدین می‌بایست توجه بیشتری به علائم کودک در زمان بیماری کنند. با ما همراه شوید تا این بیماری در کودکان را بررسی کنیم.
عناوینی که با هم در ادامه می‌خوانیم:
مختصری در مورد تشنج در کودکان
تشنج در کودکان یکی از مشکلات شایع است که والدین با آن مواجه می‌شوند. این وضعیت وقتی رخ می‌دهد که سلول‌های مغز کودک بیش از حد فعالیت می‌کنند که منجر به اختلال در عملکرد سیگنال‌های الکتریکی مغز می‌شود. تشنج یک اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است و معمولاً با علائمی مانند انقباض عضلانی، غش، شل شدن عضلات، پرش اندام‌ها، لرزش اندام‌ها، خیرگی چشم‌ها، تغییر مزه و بوی خوراکی نشان داده می‌شود. تشنج به طور معمول بین چند ثانیه تا چند دقیقه به طول می‌انجامد و نیاز به مراقبت و درمان دارد.
علائم تشنج در کودکان
- خیره شدن به یک نقطه ثابت
- لرزیدن بدن
- بیهوشی
- سفتی بدن
- بی‌اختیاری در ادرار و مدفوع
- حالت تهوع
- افتادن ناگهانی و بدون دلیل
- مشکلات تنفسی
- تغییرات گفتاری و دیداری
- خواب آلودگی
علت ابتلا به تشنج در کودکان
تشنج در کودکان یک واکنش ناشی از اختلال در فعالیت بخش‌های مختلف مغز است. علت ابتلا به این وضعیت مستقیماً با فعالیت الکتریکی غیر عادی در بخش‌های خاصی از مغز مرتبط است. عواملی همچون آسیب دیدن نواحی مختلف سر، آسیب دیدن کودک در حین تولد، عارضه‌های مادرزادی، تب یا عفونت شدید، وراثت، وجود تومورهای مغزی، انواع مسمومیت با مواد گوناگون، بروز تب، عفونت‌های متنوع، اختلال‌های مغزی دژنراتیوم، مصرف دارو و موارد دیگر می‌توانند علل ابتلا به تشنج در کودکان باشند.
این عوامل تنها برخی از عوامل مهم در ابتلا به تشنج هستند و ممکن است دلایل دیگری نیز وجود داشته باشد. ارتباط تنگاتنگی بین تشنج و تب در کودکان نیز وجود دارد. برای بررسی دقیق‌تر علت‌های تشنج در کودکان، نوع و محل اختلال در مغز باید مورد بررسی قرار گیرد.
بیشتر بدانید: هورمون کورتیزول از علائم تا تاثیر آن
البته موارد نام برده شده در بالا فقط عمده‌ترین عوامل تشنج در کودکان هستند و ممکن است کودکی به دلایل دیگری که در این مقاله ذکر نشده به این بیماری مبتلا باشد. به عبارت دیگر در تشنج باید بفهمیم که کدام قسمت مغز فعالیت ناهنجار دارد.
روش‌های پیشگیری
تشنج در کودکان ناشی از اختلال در عملکرد سیستم عصبی است که ممکن است به عوامل مختلفی مانند وراثت و آسیب‌های مغزی مرتبط باشد. بنابراین پیشگیری از این بیماری کار آسانی نیست و می‌توان گفت که کودکان نقش چندانی در ابتلا یا جلوگیری از آن ندارند. با این حال برخی از نکات را می‌توان مد نظر قرار داد که به حداقل رساندن خطر تشنج در کودکان کمک کنند.
- اجتناب از این‌که کودکان به مدت طولانی و بدون وقفه با کامپیوتر و سایر دستگاه‌های بازی سرگرم شوند.
- از سر کودکان در برابر هرگونه ضربه‌ای (به خصوص در دوران نوزادی) حفاظت کنید.
- اگر پدر یا مادر کودک مبتلا به تشنج هستند، باید از زمان کودکی، کودک خود را به متخصص مغز و اعصاب ببرند تا از پیشگیری بروز تشنج در فرزندشان اطمینان حاصل کنند.
- از مصرف الکل و دخانیات توسط کودک (و والدین) خودداری کنید.
بیشتر بدانید: آپاندیس در کودکان از علائم تا علت و درمان
معمولاً اولین تشنج بدون هیچ اخطاری رخ می‌دهد و در اکثر موارد، والدین حتی متوجه افزایش دمای بدن نوزاد خود هم نمی‌شوند و با مشاهده تشنج در کودک متوجه تب او می‌شوند. چون تب در کودکان یکی از عوامل اصلی تشنج است، پس بهترین راه برای پیشگیری از تشنج کاهش دمای بدن است. اگر شروع تب در کودکتان را مشاهده کردید، قبل از این‌که منجر به تشنج شود از داروهای تب‌بر و روش‌هایی مانند پاشویه یا کاهش لباس کودک برای کنترل دمای بدن او استفاده کنید.
مقاله مرتبط: تب در کودکان از علائم تا علت و درمان آن
پاشویه کردن
برای انجام پاشویه نیازی نیست که حتماً پاهای کودک را پاشویه کنید. ممکن است پای کودک گرم یا سرد باشد. برای انجام پاشویه می‌توانید یک دستمال را با آب ولرم (دمای بین ۳۴ تا ۳۵ درجه) مرطوب کنید و آن را روی پیشانی، سینه و پشت کودک بگذارید. داروی تب‌بر مناسب برای کودکان که توسط پزشک توصیه می‌شود معمولاً استامینوفون خوراکی یا در صورت بالا بودن تب کودک شیاف تب‌بر کودکان است.
چطور تشنج در کودکان را تشخیص بدهیم؟
وقتی کودک شما دچار تشنج می‌شود، می‌توانید با دقت به علائم او نگاه کنید و تشخیص درستی بدهید. پزشکان برای تشخیص تشنج، ابتدا می‌بینند که علائم او مربوط به تشنج هستند یا به مشکلات دیگری مثل سکته یا بیهوشی مربوط است. اگر پزشکان مطمئن شوند که علائم تشنج هستند، می‌فهمند که اختلالی که تشنج را ایجاد کرده است به کدام قسمت از مغز مربوط می‌شود. روش‌های اصلی تشخیص تشنج عبارتند از:
- آزمایش خون: در این آزمایش، میزان قند خون و الکترولیت‌ها و همچنین عملکرد کبد و کلیه و الکترولیت‌ها چک می‌شوند.
- نوار مغزی: با استفاده از سیم‌های نازکی که به سر کودک وصل می‌شوند، فعالیت‌های مغز اندازه‌گیری می‌شود. این نوار بسیار حساس است و می‌تواند حتی تشنج‌های خیلی کوچک را هم ثبت کند.
درمان تشنج
هرگونه کاری که باعث کنترل یا کم شدن تعداد دفعات تشنج می‌شود، جزو روش‌های درمان تشنج محسوب می‌شود. براساس آمار، یک دهم افراد به تشنج مبتلا می‌شوند. این پدیده که نشانه فعالیت شدید مغز است، می‌تواند باعث تکان‌های شدید، لرزش و سقوط کودک شود. بنابراین زمانی که کودک در حال تشنج است، باید به نکات زیر توجه کنید.
- خود را آرام نگه دارید و با رعایت کمک‌های اولیه، جلوی سقوط کودک را بگیرید.
- بدانید که چه زمانی باید با اورژانس تماس بگیرید.
- پس از پایان تشنج کودک، با پزشک تماس بگیرید.
- اگر مطمئن نیستید که کودک تشنج دارد یا نه، نام او را صدا بزنید و او را لمس کنید تا ببینید آیا به شما توجه می‌کند یا نه.
- سعی نکنید چیزی را در دهان کودک بگذارید. ممکن است این کار به کودک آسیب برساند یا دست شما را گاز بگیرد.
- مدت زمان تشنج کودک را یادداشت کنید.
از مهم‌ترین روش‌های درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
دارو درمانی
در واقع می‌توان گفت مصرف دارو بهترین و پرکاربردترین نوع درمان تشنج در کودکان است. امروزه قرص‌های متنوعی برای این منظور ساخته و به بازار عرضه شده‌اند. نوع و مقدار قرص بستگی به تشخیص پزشک دارد و پس از انجام آزمایشات متفاوت مشخص می‌شود و پزشک داروی تشنج کودکان را تجویز می‌کند.
رژیم کتوژنیک
در این روش درمانی، کودک غذاهایی با چربی زیاد و کربوهیدرات بسیار کم می‌خورد. هدف از این رژیم تولید کتون‌ها است که منبع انرژی مغز و قلب هستند. البته این روش برای همه کودکان مفید نیست.
امیدواریم مطالب فوق برای شما عزیزان مفید بوده باشد. ممنون می‌شویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم محتوای ژرسه
منابع:
