ختنه کردن، از روش تا نکاتی که خوب است بدانید
ختنه در لغت به معنی قطع کردن و بریدن است. ختنه به عملی گفته میشود که طی آن پوست اضافه سر آلت تناسلی مردان برداشته میشود. این عمل در میان افراد مذاهب اسلام و یهود کاملا رواج دارد. ختنه کردن پسرها یکی از قدیمیترین عملهای جراحی است که اغلب این عمل در زمان نوزادی انجام میشود. همچنین هر زمان دیگری که فرد انجام نداده باشد و تمایل داشته باشد، میتواند انجام دهد اما بهبودی آن زمان بیشتری میبرد.
به طور کلی ختنه کردن فرزند پسر میتواند موضوع مهمی باشد که درست در زمان انجام آن، والدین را با سوالات بسیاری روبهرو میکند و ممکن است، دچار ترس شوند. خوشبختانه در کشورهای اسلامی ختنه کردن بدون مشکل خاصی انجام میشود اما با این وجود ممکن است هنوز هم خانوادهها سوالاتی در این رابطه داشته باشند. در ادامه این مطلب به بررسی خواهیم پرداخت.
کمی در مورد ختنه کردن
نوزادان پسر زمانی که متولد میشوند در قسمت بالایی آلت تناسلی یک پوست شل دارند که از نوک آلت محافظت میکند. به این پوست ختنهگاه میگویند و حاوی اعصاب، رگهای خونی و قسمت کوچکی از ماهیچه است. در ابتدای دوران نوزادی، پوست ختنهگاه به آلت تناسلی چسبیده است ولی به تدریج با رشد کودک این بخش از آلت جدا میشود و ادرار راحتتر خارج میشود. ختنه در پسران یکی از رایجترین عملها است که به صورت سرپایی انجام میشود. در گذشته معمولا در سنین 5 یا 6 سالگی یا سنین مدرسه، پسر بچهها را ختنه میکردند. امروزه بسیاری از پزشکان معتقدند این عمل باید در سنین نوزادی انجام شود تا سریع خوب شود و خونریزی و درد کمتری داشته باشد.
نکاتی در مورد نحوه انجام ختنه
معمولا این کار توسط پزشک اطفال یا متخصص جراحی انجام میشود. امروزه کلینیکهای مخصوص ختنه نیز وجود دارد که فقط در این زمینه مشغول به کار میباشند. روش کار به این صورت است که یک حلقه پلاستیکی روی پوست اضافه میگذارند و بقیه پوست قطع میشود. روش دوم با یک برش همراه است که معمولا از سن شش ماهگی به بالا از این روش استفاده میشود.
نکته مهم در انجام این عمل استفاده از بیحسی میباشد که بدون آن یکی از دردناکترین خاطرات کودکی میباشد. بیحسی زیر پوستی، بیحس کردن عصب پشت آلت تناسلی یا استفاده از کرمهای موضعی ترکیبی، انواع روشهایی هستند که در این عمل استفاده میشوند. رعایت نکات بهداشتی باعث میشوند که التهاب و عفونت پس از عمل به وجود نیاید. التهاب معمولا مربوط به محل بخیه میباشد که قابل پیشگیری و درمان میباشد.
نکته: حلقه برای جلوگیری از برخورد آن قسمت با پوشک و لباس نوزاد استفاده میشود.
برخی از فوائد
این عمل موافقین و مخالفین زیادی دارد و هر کدام برای خود دلایلی را ذکر میکنند. به طور کلی در افراد یهودی که این عمل را انجام دادهاند، سرطان آلت دیده نمیشود و در مسلمانان نیز به ندرت وجود دارد. در سایر ادیان یا جاهایی از دنیا که ختنه کردن پسر انجام نمیشود، سرطان آلت تناسلی وجود دارد.
یکی دیگر از مزایای ختنه کردن پسر جلوگیری از عفونتهای ادراری میباشد. وجود پوست اضافه باعث تجمع میکروبها و ویروسها در این منطقه شده و شانس ابتلا به عفونت ادراری را بالا میبرد. در اثر ابتلا به عفونتهای ادراری اختلال رشد در کودک به وجود میآید. حتی ممکن است این عفونت به قسمتهای بالاتر دستگاه ادراری منتقل و مسائل زیادی را برای کودک به وجود بیاورد.
این عمل شانس ابتلا به ویروس ایدز را کاهش میدهد. همچنین شانس ابتلا به هرپس و HPV که میتواند سرطان دهانه رحم در زنان را ایجاد کند، در حدود 30 درصد کمتر میکند.
در خصوص فعالیت جنسی و مسائل مربوط با آن تحقیقات مختلفی صورت گرفته و نتایج آن متنوع میباشد. در برخی از تحقیقات بر کاهش مشکلات جنسی اشاره میکند اما برخی تحقیقات کاهش حساسیت آلت را میگوید. این موضوع در پژوهشهای دیگر رد شده و به نظر میرسد که گیرندههای جنسی بر روی آلت قرار دارند که ختنه هیچ گونه تاثیری در عملکرد جنسی مردان ندارد. در کشور ایران بیش از 90 درصد پسران ختنه میشوند.

روشهای انجام ختنه
تقریبا میتوان گفت که تمامی خانوادهها با روشهای ختنه کردن آشنا هستند که برخی از آنها عبارتند از:
- جراحی: در این روش پزشک ابتدا در پوست جلوی آلت تناسلی یک شکاف کوچک ایجاد میکند و سپس پوست به سمت عقب میرود و پوست اضافی در حدود ۲ میلیمتر بخیه میخورد.
- حلقه: در این روش پزشک یک حلقه نسبتا تنگ روی کلاهک آلت قرار میدهد و با نخ آن را محکم میکند و گره میزند. در نتیجه به قسمت بالایی آلت خون نمیرسد و کبود میشود. پوست ختنهگاه توسط پزشک بریده میشود اما حلقه 6 تا 12 روز بعد به صورت خود به خود از آلت جدا میشود.
- سنتی: با قیچی، پوست دور تا دور کلاهک آلت را بریده و سپس بخیه میکنند. در این روش تا زمان بخیه کردن یا سوزاندن توسط دستگاه خونریزی بند نمیآید. یکی از دلایل کم شدن این روش هم خونریزی و وجود بخیه تا مدت طولانی است.
- مدرن: این روش به تازگی در کشور رواج پیدا کرده است. بدین ترتیب به وسیله دستگاه کلیپس نقرهای پوست دور کلاهک آلت را برمیدارند. در نهایت هیچ خونریزی و بخیه وجود نخواهد داشت و تنها با پانسمانی جزئی کار تمام میشود.
- لیزر: این روش نسبت به سایر روشها کمتر دیده میشود، به وسیله لیزر بافت زیر پوست مجرای آلت تناسلی سوزانده میشود.
نکته: باید توجه داشت هر کدام از این روشها عوارضی را به همراه دارند. لازم است تا کودک را نزد پزشکی ماهر برد که از مهارت او کاملا مطمئن باشید.
مراقبتهای لازم بعد از انجام ختنه
- بعد از هربار تعویض پوشک از گاز جدید استفاده شود.
- با توجه به تجویز پزشک پمادهایی که تجویز میشود را پس از هربار شستشو استفاده شود.
- پوشک نوزاد را محکم نبندید زیرا به آلت کودک فشار وارد میکند.
- لباسهای راحتی به کودک بپوشانید.
مقاله مرتبط: زردی(یرقان) در نوزاد و راههای پیشگیری تا درمان آن
عوارض هریک از ختنهها
به طور کلی تمامی روشهای ختنه عوارضی را به همراه خواهند داشت. خوب است بدانید که با دقت و مراقبت میتوان میزان آنها را کاهش داد. در نتیجه برخی از عوارضها شامل موارد زیر است:
- خونریزی که در روش جراحی بیشتر مشاهده میشود.
- بخشی از سر آلت در اثر بیاحتیاطی بریده میشود.
- ایجاد چسبندگی بعد از عمل که میتواند کودک را هنگام ادرار دچار مشکل کند.
- ممکن است در روش حلقه پوست به اندازه کافی برداشته نشود و گاهی نیز عکس آن رخ دهد، یعنی به مقدار زیاد برداشته شود
- موقع ادرار کردن احساس فشار به علت جابهجا شدن حلقه ایجاد میشود.
سعی کردیم در مورد ختنه کردن پسرها و باید و نباید آن اطلاعات مفیدی به شما همراهان عزیز بدهیم. ممنون میشویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.
تیم ژرسه
منابع: