افسردگی بعداز زایمان و آیا طب سنتی راهکاری برای آن دارد؟
زندگی ماشینی امروز، علی رغم این‌که با خودش آسایش و رفاه بیشتری آورده است اما باعث بروز یکسری بیماری‌های جسمی و حتی روحی مانند افسردگی دوران بارداری شده است. بله درست متوجه شدید وقتی ما به خودمان کمتر توجه می‌کنیم و درگیر زندگی می‌شویم، زمینه بروز برخی از بیماری های روحی مانند افسردگی ایجاد می‌شود. این بیماری که در دنیای امروز شایع است یک نوع اختلال روانی محسوب می‌شود و علائمی مانند تغییر اشتها، بی‌خوابی و عدم تمرکز دارد.
ما دو دسته افسردگی داریم یک دسته که به آن یک اشاره کوچیک کردیم، افسردگی که جنسیت در اون مهم نیست و هرکس ممکنه به این بیماری دچار شود. دسته دوم مربوط به افسردگی در حین بارداری و بعد از زایمان است که اگه به موقع توسط مشاوران خوب و کارآمد تشخیص داده شود، درمان راحت‌تر انجام می‌شود. در این مقاله قصد داریم یک نگاهی به افسردگی در حین بارداری و برخی از علائم آن، افسردگی بعد از زایمان و تدابیر طب سنتی برای افسردگی بعد از زایمان بپردازیم. خوشحال می‌شویم که در کنار ما باشید.
- افسردگی در بارداری و برخی از علائم آن
- چه عواملی در افسردگی بارداری نقش دارند؟
- نگاهی به افسردگی بعد از زایمان و دلایل بروز آن
- چه فاکتورهایی در افسردگی بعد از بارداری نقش مهمی دارند؟
- پیشگیری از افسردگی بارداری و بعد از آن
- تدابیر طب سنتی برای افسردگی بعد از زایمان
- چرا باید افسردگی دوران بارداری و بعد از زایمان خود را درمان کنیم؟
افسردگی در بارداری و برخی از علائم آن
بیشتر روانشناسان معتقدند که ازدواج و در کنارش بارداری یک تغییر بزرگ و اساسی در زندگی هر شخصی به حساب می‌آید اما لازم است که قبل از اقدام به بارداری، شخص آمادگی کامل ذهنی و جسمی داشته باشد. این بیماری که گاهی در اوایل بارداری شروع می‌شود ولی بعضی اوقات از ماه سوم به بعد با برخی از علائم مانند گریه کردن، زود رنج شدن و حتی خستگی خود را نشان می‌دهد که در صورت توجه نکردن، این علائم شدیدتر می‌شود. در اینجا ما به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- کم شدن انرژی و انگیزه برای انجام امور
- گریه کردن زیاد
- تحریک‌پذیری یا به عبارتی کاهش آستانه تحمل
- از بین رفتن علاقه و اشتیاق حتی در کارهای مربوط به خود
- پرخوری عصبی یا بی‌اشتهایی
- احساس گناه و ناامیدی
چه عواملی در افسردگی بارداری نقش دارند؟
افسردگی بارداری به دلایل مختلفی مانند مرگ عزیزان و مشکلات زندگی در این دوران به وجود می‌آید و زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. اگر بخواهیم برخی از عوامل تاثیر گذار که باعث افسردگی بارداری می‌شود را نام ببریم عبارتند از:
- سابقه بیماری عصبی یا افسردگی به خصوص در بستگان درجه یک
- بی‌توجهی همسر
- مشکلات عاطفی و اقتصادی
- سن پایین مادر
- ازدواج به اجبار والدین، در نتیجه بی‌علاقه بودن به همسر
نگاهی به افسردگی بعد از زایمان و دلایل بروز آن
علت این افسردگی که معمولا شش هفته بعد از زایمان خود را نشان می‌دهد، ترشح هورمون زنانه است. هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون است که به شدت افزایش می‌یابد. ۲۴ ساعت پس از زایمان میزان ترشح این دو هورمون خیلی کم می‌شود. بهتر است بدانید که کم شدن ترشح این دو هورمون تا قبل از اولین عادت ماهیانه پس از زایمان همچنان ادامه دارد.
همچنین ترشح غده تیروئید هم به شدت کم می‌شود و همین تغییرات هورمونی یکی از علل اصلی افسردگی بعد از زایمان است که با علائمی مانند کاهش تمرکز، تند مزاجی و احساس خستگی شدید خود را نشان می‌دهند. روانشناسان معتقدند دلایل دیگری نیز برای افسردگی بعد از زایمان وجود دارد که به شرح زیر است:
- ترس از ناتوانی در نگهداری نوزاد
- افسردگی به خاطر تغییر در شرایط
- از بین رفتن اوقات فراغت
- پریدن از خواب یا در اصطلاح خوابی که با کابوس همراه باشد.
چه فاکتورهایی در افسردگی بعد از بارداری نقش مهمی دارند؟
- سابقه افسردگی
- اختلال دو قطبی
- مشکلات شیردهی
- مشکلات مالی
- بارداری بدون برنامه‌ریزی قبلی
- عدم حمایت کافی از طرف همسر
- بیماری یا اخراج از کار
پیشگیری از افسردگی بارداری و بعد از آن
برای این‌که بتوانیم از افسردگی دوران بارداری و بعد از زایمان پیشگیری کنیم، لازم است حتما یکسری نکات را رعایت کنیم که عبارت است از:
- افزایش مدت زمان استراحت: بهترین روشی که می‌توان به آن اشاره کرد، خوابیدن همراه با نوزاد است.
- اجباری نبودن در انجام کارها: بهتر است که کارها به تدریج و با حوصله انجام شود.
- صحبت با همسر درباره احساسات خود: با این روش تصمیم‌گیری برای شما بسیار ساده می‌شود.
- در خانه تنها نمانید: حتما ۱۵ دقیقه از روز را به پیاده‌روی همراه با نوزاد خود اختصاص دهید چون تاثیر بسزایی در تغییر روحیه شما دارد.
- برنامه‌ریزی درست: تا جایی که می‌توانید سعی کنید با برنامه‌ریزی درست پیش برید و خود را با شرایط به وجود آمده سازگار کنید.
- استفاده از تجربه دیگر مادران: آشنایی با مادرانی که تجربه بزرگ کردن دو یا چند فرزند را دارند، بسیار مفید است.
تدابیر طب سنتی برای افسردگی بعد از زایمان
از دیدگاه طب سنتی غذاهای گرم و تر مثل حلیم، آبگوشت، تخم مرغ عسلی و همچنین مصرف خوراکی هایی مانند: هویج، مویز و انجیر خشک برای کاهش افسردگی دوران بارداری و بعد از آن بسیار مفید است و نیز از مصرف غذاهایی مانند: فست فود، ترشی‌ها، غذاهای مانده و غذاهای سرخ کردنی باید پرهیز شود چون باعث تشدید علائم افسردگی می‌شوند. همین‌‌طور طب سنتی در کنار توصیه‌های تغذیه‌ای که به چند مورد آن اشاره کردیم، یکسری راهکار برای درمان افسردگی پس از زایمان پیشنهاد کرده است. طب سنتی با معرفی برخی از گیاهان دارویی که خاصیت ضد افسردگی دارند، به درمان این بیماری بسیار کمک می‌کند. در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- گل راعی (علف چای): طبیعت بسیار گرم و خشک دارد و به صورت دمنوش استفاده می‌شود. یک قاشق مربا خوری از این گیاه را داخل قوری بریزید و بهش یک لیوان آب جوش اضافه کنید و روی حرارت غیر مستقیم به مدت ۱۵ دقیقه بذارید تا دم بکشد.
- استشمام رایحه اسطوخودوس: باعث کاهش افسردگی و بهبود کیفیت خواب می‌شود.
- آویشن: به خاطر این‌که دارای تریپتوفان و لیتیوم است در رفع بی‌خوابی و کاهش استرس بسیار مفید می‌باشد. حتی به صورت چاشنی در غذاها می‌توانید استفاده کنید.
توصیه‌های دیگر
- باد رنجبویه: به خاطر خاصیت آرام‌بخشی که دارد، باعث بهتر شدن خواب می‌شود و دمنوش آن در کاهش افسردگی بسیار موثر است.
- بوییدن: عطر گل مریم، گل یاس و پوست مرکبات در کاهش افسردگی نقش بسزایی دارند.
تذکر:
- از نظر طب سنتی بهترین زمان مصرف گیاهان دارویی یک یا دو ساعت قبل از خواب شبانه است.
- مصرف بادمجان، عدس، قارچ، لبنیات، قهوه و کاکائو محدود شود.
- به خاطر طعم تلخی که بعضی از دمنوش ها دارند، بهتر است موقع خوردن به آن‌ها کمی عسل یا نبات اضافه کنیم.
- ورزش یوگا بهتر است دو بار در هفته انجام شود.
نکات تکمیلی برای درمان افسردگی بعد از بارداری
- رفتن به کوه
- آواز خواندن با صدای بلند
- بخور سرکه و آب
- پرهیز از رفتن به مکان‌های عزاداری
- بوییدن گلاب
- استنشاق عطر گل نسترن
تذکر:
- استفاده از گیاهانی مانند سنبل الطیب، کاوا، آشواگاندا، بابونه، رزماری، کهن‌دار، آویشن و زعفران در درمان افسردگی بعد از بارداری نقش دارند.
- صحبت کردن با روانکاو، روانشناس و مشاور و بیان مشکلات می‌تواند در درمان افسردگی بعد از زایمان مفید باشد.
- اگر زایمان به صورت سزارین بوده است، روغن مالی و ماساژ شکم با روغن سیاهدانه خالی از لطف نیست.
چرا باید افسردگی دوران بارداری و بعد از زایمان خود را درمان کنیم؟
امروزه تحقیق‌های زیادی بر روی افسردگی دوران بارداری و بعد از زایمان انجام شده است و به این نتیجه رسیده‌اند در صورتی که درمان نشود، می‌تواند باعث عارضه‌هایی در جنین و نوزاد شود. عوارضی مانند وزن پایین نوزاد هنگام تولد، نارس بودن نوزاد، نقص مادرزادی، اختلال در تکلم، لکنت زبان و همین طور در سنین مدرسه، گوشه‌گیری و شب ادراری را می‌توان نام برد. امروزه طب سنتی با کمک تکنولوژی مدرن و نشان دادن شیوه درست زندگی در کنار مصرف گیاهان دارویی موفق شده که بسیاری از بیماری‌های روحی به خصوص افسردگی را به سرعت درمان کند.
تذکر: در موارد حاد در صورت درمان نشدن افسردگی بعد از زایمان، مادر می‌تواند به خود و نوزاد صدمه وارد کند.
این‌ها فقط بخشی از آسیب‌های افسردگی بود که به طور خلاصه برای شما گفتیم. امیدواریم تمامی زنان، دوران بارداری خوب و بدون استرسی داشته باشند و یاد بگیرند آگاهی و شناخت باعث پیشگیری از خیلی مشکلات می‌شود.
تیم محتوای ژرسه
منابع:
