حساسیت بهاری از پیشگیری تا درمان با کمک طب سنتی
اگر جزو افرادی هستید که حساسیت بهاری دارید و با شروع فصل بهار عطسه، خارش و بعضی دیگر از علائم شروع میشود. احتمالا این فصل برای شما شروع حساسیتها را یادآوری میکند. حساسیتهای فصلی مسئلهای است که باعث اذیت بسیاری از افراد میشود. حساسیتهای بهاری احتمال دارد از نیمههای اسفندماه شروع شود و تا تابستان طول بکشد.
علائم حساسیت بهاری قبل از رسیدن این فصل یا بعد از آن به دلایل مختلف ممکن است، ادامه داشته باشد. هر چقدر با انواع آلرژیهای فصلی، علائم آن، راههای پیشگیری و درمان از نگاه طب سنتی آشنا باشید راحتتر میتوانید آن را پشت سر بگذارید.
همراهی شما عزیزان باعث افتخار ما است
- مختصری در مورد حساسیت بهاری و برخی از علائم آن
- انواع حساسیت
- چه گیاهانی سبب حساسیت بهاری میشوند؟
- تشخیص حساسیت
- پیشگیری از حساسیت بهاری با راهکارهای ساده خانگی
- درمان حساسیت بهاری به کمک داروهای شیمیایی
- علت حساسیت بهاری از نگاه طب سنتی
- پیشگیری و در کنارش درمان حساسیت بهاری در طب سنتی
- تدابیر کلی طب سنتی برای درمان حساسیت بهاری
مختصری در مورد حساسیت و برخی از علائم آن
حساسیت(آلرژی) واکنش افراطی سیستم دفاعی بدن نسبت به انواع گوناگون از مواد حساسیتزا است. حساسیت زمانی اتفاق میافتد که سیستم دفاعی بدن با عوامل خارجی مانند گرده، نیش حشرات، موی حیوانات خانگی و نوعی غذا واکنشی نشان میدهد که در افراد عادی وجود ندارد. افرادی که دارای حساسیتهایی هستند سیستم ایمنی بسیار هوشیاری دارند که حتی نسبت به مواد به ظاهر بی ضرر محیط اطراف زندگی واکنشی بیش از حد انتظار در آنها ظاهر میشود. برای مثال میتوان به گرده گیاهان اشاره کرد که در افرادی که دارای این نوع حساسیت هستند طوری سیستم ایمنی بدن را تحریک میکند که انگار یک خطر بزرگ بدن را تهدید میکند. در واقع حساسیت سبب تولید آنتیبادی در بدن و آزاد شدن هیستامین و سایر مواد شیمیایی میشود.
هیستامین با ورم بینی و چشم سعی میکند مانع ورود ماده حساسیتزا به بدن شود. به طور تقریبی از هر 10 نفر 2 نفر به یک نوع از حساسیت مبتلا هستند. حساسیتها درمانی ندارند ولی با داروهای طبیعی ضدآلرژی تا حد زیادی میتوانید علائم آزاردهنده را کاهش دهید. حساسیتهای بهاری معمولا با علائمی مانند پف زیرچشم، عطسه، آبریزش بینی، سیاهی زیر چشم، گرفتگی بینی، علائم آسم، قرمزی چشم، سرفه، خسخس سینه، تنگی نفس، ترشح پشت حلق، خارش چشم، گوش، بینی و گلو و در موارد نادر با کهیر زدن خود را نشان میدهند.
تذکر: حساسیت فصلی هم در بزرگسالان و هم در کودکان رایج است و حدود 50 درصد جمعیت به نوعی حالاتی از حساسیت را دارند که به دلایل مختلف است.
انواع حساسیت
حساسیت که نام دیگر آن آلرژی است به 2 گروه میتوان تقسیم کرد:
- حساسیت فصلی: در فصل بهار درختان و گیاهان گردههای ریزی برای تولید مثل ایجاد میکنند. همان طور که میدانید بعضی از گیاهان با کمک حشرات و بعضی دیگر توسط باد گردافشانی میکنند. زمانی که گردهها توسط باد پخش میشوند یکی از دلایل اصلی بروز حساسیت فصلی است. اسم دیگر حساسیت فصلی تب یونجه است که میتواند سبب بیماری شود.
- حساسیت همیشگی: علائم آن در تمام طول سال ادامه دارد و احتمال دارد به علت ریزگردها، سوسکها و حیوانات خانگی باشد.
تذکر: حساسیتهای فصلی در بهار، تابستان و پاییز علائم خود را نشان میدهند.
بیشتر بدانید: خرمالو به همراه خواص و مضراتی که میتواند داشته باشد؟
چه گیاهانی سبب حساسیت بهاری میشوند؟
تغییرات آبوهوا روی مقدار گردهای که توسط گیاهان آزاد میشود، تاثیر دارد. در روزهای گرم، رشد و قدرت باروری گیاهان بیشتر میشود ولی در روزهای بارانی انتشار گردهها متعادل است. در روزهایی که باد میوزد انتشار گردهها به راحتی انجام میشود و نشانههای حساسیت در افراد هم افزایش مییابد. همچنین گیاهانی که باعث بروز علائم حساسیتهای بهاری میشوند مانند بید، کاج، توت، چنار، نخل، بلوط، راش، سرو، نارون، زیتون، صنوبر، چاودار، توسکا، سپیدار، افرای سیاه، سرو کوهی، زبان گنجشک، گردوی آمریکایی و درخت قهوه کنتاکی است.
تذکر: گیاه چاودار نوعی گیاه هرزه است که در میان گندمزار میروید که 2 متر ارتفاع دارد و برگهای خشن و پهن دارد.
تشخیص حساسیت
به منظور تشخیص حساسیت بهاری ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید سپس در صورت نیاز پیش یک متخصص آلرژی بروید. احتمال دارد متخصص آلرژی برای شما یک تست آلرژی پوست تجویز کند. در این آزمایش پزشک برای فهمیدن اینکه به چه موادی حساسیت دارید سوراخ کوچکی روی پوست ایجاد میکند و مقدار کمی از آلرژنها را روی پوست میگذارد یا مقداری از محلول را به بازو تزریق میکند.
اگر به هر کدام از این مواد حساسیت داشته باشید، برآمدگی قرمز رنگ کوچکی روی پوست به وجود میآید. گاهی اوقات متخصص آلرژی آزمایش خون را تجویز میکند.
تذکر: چمنهایی که باعث واکنش آلرژیک میشوند مانند چمن باغی، کنتاکی، برمودا، جانسون، بهاری، شیرین چمن و تیموتی است.
پیشگیری از حساسیت بهاری با راهکارهای ساده خانگی
برای پیشگیری از تماس با گردهها و شروع حساسیت بهاری بهتر است راهکارهای ساده خانگی را انجام دهیم که عبارتند از:
- کوتاه کردن چمنها، برداشتن علفهای هرز باغچه و سایر کارهای سخت باغبانی چون باعث جابجایی مواد آلرژن میشوند را انجام ندهید.
- روتختی را هفتهای یک بار بشویید.
- حداقل هفتهای دو بار خانه را جاروبرقی بکشید و هنگام جارو کردن از ماسک استفاده کنید.
- اگر برای انجام کارها نیاز است بیرون بروید حتما از ماسک استفاده کنید.
- اگر باغ یا حیاط دارید چمنها را کوتاه نگه دارید.
- سعی کنید پنجرهها را باز نکنید و داخل خانه از فیلترهای مخصوص حساسیت استفاده کنید.
- هنگام چمن زنی و باغبانی از ماسک استفاده کنید.
- لباسهای خود را وقتی وارد خانه میشوید سریع عوض کنید و بشویید.
- برای کمتر کردن تماس با گردهها از کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید.
- برای خشک کردن لباسهای شستهشده بهتر است از خشک کن استفاده شود.
- هر روز به حمام بروید تا گردههای چسبیده از بدن جدا شوند.
- از چوبهای کهنه و پوسیده درختان دوری کنید.
درمان حساسیت بهاری به کمک داروهای شیمیایی
بسته به نوع آلرژی داروها میتوانند سبب کاهش واکنش سیستم ایمنی بدن و کاهش علائم شوند که به شکل قرص، شربت و اسپری بینی قابل استفاده هستند. داروهای ضد آلرژی عبارت است از:
- آنتی هیستامینها
- کورتیکواستروئیدها
- اسپری بینی
- داروهای ترکیبی
- گیرندههای لوکوترین
- قطرههای چشمی
- ضد احتقان(گرفتگی بینی)
رایجترین عوارض جانبی مصرف ضد آلرژیها مانند افزایش ضربان قلب، احساس بیحوصلگی، کم شدن ادرار، حالت تهوع، سرفه، خشک شدن دهان و گلو، سرفه، یبوست، آسیب به سیستم عصبی و گوارشی، خواب آلودگی و مشکلات بینایی است.
راهکار درمانی دیگر
ایمونوتراپی یک راهکار درمانی طولانی مدت است که بر 2 نوع است:
- تزریق(شات)آلرژی: در این روش گلولههای حاوی آلرژن به مدت 3 تا 5 سال به فرد تزریق میشوند. این تزریق باعث مقاومت به آلرژن میشود و برای افرادی که با دارو جواب نمیگیرند یا دچار عوارض جانبی میشوند، مناسب است.
- قرص زیرزبانی: این روش درمانی برای انواع خاصی از آلرژیها کاربرد دارد. همچنین فرد باید هر روز به مدت 3 سال از این قرصهای زیرزبانی مصرف کند. بهتر است چند ماه قبلاز شروع بهار فرد مصرف این قرص را شروع کند.
علت حساسیت بهاری از نگاه طب سنتی
- مواد زائد بدن: در فصل بهار مواد جمع شده و ساکن بدن شروع به حرکت میکنند. این مسئله از یک دید بسیار خوب است ولی از دید دیگر زمینه بروز حساسیتها را در بدن فراهم میکند که باید برای پیشگیری و درمان اقدام کرد. حساسیت با توجه به نوع ماده پنهان در بدن انواع مختلفی دارد. مثلا در کسانی که خلط صفرا در بدن آنها بیش از حد است سبب بروز کهیر و خارش میشود. همچنین افزایش خلط بلغم موجب آبریزش از بینی و عطسه زیاد میشود.
بیشتر بدانید: جوش بلوغ و راهکارهای درمانی
- انسداد راههای دفع مواد زائد و جایگزینی مسیرهای غیر طبیعی دفع: یکی از دلایل مشکلات پوستی، جوش زدن، خارش و آبریزش بینی به خاطر زیاد شدن مواد زائد در مسیرهای اصلی دفع بدن است. در مواردی دیگر مسیر اصلی دفع بسته نشده است اما افزایش برخی خلطها مانند دم زمینه پاره شدن مویرگهای کنار بافت داخلی بینی و گلو را فراهم میکنند. همین مسئله باعث ایجاد خارش، خون دماغ و التهاب میشود. گرده افشانی گلها در فصل بهار و مصرف زیاد میوههای بهاری سبب بهم خوردن تعادل بدن میشود. مثلا سرما باعث جمع شدن مواد رائد در سینوسها میشود ولی با گرم شدن هوا مواد زائد شروع به حرکت میکنند و موجب حساسیتهای بهاری میشود.
پیشگیری و در کنارش درمان حساسیت بهاری در طب سنتی
- افراد با غلبه سودا: در فصل بهار این افراد باید غذاهای ملین مانند آشهای لطیف و سبک میل کنند.
- افراد با غلبه بلغم: یکی از بهترین روشهای که توصیه میشود ورزش سبک و دوری از خواب زیاد است. همین طور عرق کردن در حمام میتواند بسیار مفید باشد و نکته قابل توجه برای این افراد اینکه از مصرف زیاد غذاهای سرد و تر و گرم و تر مخصوصا میوهها اجتناب شود.
- افراد با غلبه دم: حجامت مناسب ترین روش برای آنان است.
- افراد با غلبه صفرا: در اواخر بهار و شروع تابستان با مشکلات بیشتری مواجه میشوند اما استفاده از آشهای ترش بسیار کمک کننده است و توجه داشته باشند مصرف غذاهای چرب، شیرین و ادویهها را کم کنند و به جای استفاده از گوشت قرمز گوشت جوجه خروس مصرف کنند.
تدابیر کلی طب سنتی برای درمان حساسیت بهاری
حساسیتهای فصل بهار به علت گردهافشانی گیاهان است اما بعضی حساسیتها به علت بروز مشکلات تنفسی نیاز به مراجعه به دکتر دارد. با انجام کارهای زیر میتوان حساسیت بهاری را کاهش داد که شامل:
- شست و شوی بینی یک بار یا دو بار در روز با محلول آب و نمک
- مصرف چای سبز و دمنوش باد رنجبویه
- هر روز یک عدد پرتقال بخورید.
- در صورتی که به عسل حساسیت ندارید، مصرف کنید.
- مصرف دارچین، زردچوبه و سیاهدانه در غذاها
- کسانی که حساسیت بهاری دارند برای پیشگیری 3 روز ماالشعیر سنتی که بدون مواد شیمیایی و نگهدارنده است، مصرف کنند سپس سبزیهای پخته شده بدون ادویه را بخورند.
- خوردن گیاه خرفه به عنوان سبزی خوردن و آب این سبزی در رفع خارش و از بین رفتن تلخی دهان در فصل بهار موثر است.
- افرادی که آبریزش بینی، خارش زیر گلو و عطسههای زیاد دارند توصیه میشود با روغن هایی مانند روغن بنفشه، روغن زیتون و روغن بادام زیر گلو، پشت گوش و بینی را ماساژ دهند.
- افرادی که جوشهای فصلی دارند بهتر است نواحی ملتهب را کیسه بکشند.
آیا بین استرس و آلرژی بهاری ارتباطی هست؟
بله در کل استرس به طور مستقیم عامل ایجاد حساسیت فصلی نیست ولی ذهن آزاد میتواند علائم آلرژی را کاهش دهد. در نتیجه استرس نشانههای آلرژی را نمایان میکند، پس بهتر است زمانی برای شادی و استراحت حتما در نظر بگیرید.
امیدواریم مطالب جامع و مفید بوده باشد و در کنار رضایت از گفتهها، بتوانید آنها را به کار بگیرید تا این حساسیتها را به حداقل برسانید. ممنون میشویم نظرها و پیشنهادهای خود را با ما درمیان بگذارید.
تیم ژرسه
منابع: